467 TBB Dergisi 2022 (158) Gökey SARAÇYAKUPOĞLU / Ali ÖZGÖKTAŞ 2. 1958 ve 1960 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansları Yapılan kodifikasyon denemelerinin asıl olarak kıyı takımadalarını kapsaması, 20. yüzyılın ikinci yarısında bağımsızlığını kazanmış ve herhangi bir anakaraya bağlı olmayıp; yalnızca adalardan oluşan başta Endonezya ve Filipinler gibi devletlerin deniz alanlarındaki balıkçılık bölgelerini başka devletlerin balıkçılık gemilerinden korumak amacıyla çeşitli iç hukuk düzenlemeleri yapmalarını zorunlu kılmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak Filipinler, 07.03.1955 tarihinde BM’ye konuya ilişkin bir sözlü nota vermiştir. Bu nota doğrultusunda “Filipin Takımadası’na ait olan adaların etrafındaki, arasındaki ve bu adaları bağlayan tüm sular, genişliklerine ya da boyutlarına bakılmaksızın Filipinler’in münhasır egemenliğine tabi olan içsuların ya da ulusal sularının bölünmez bir parçası”26 sayılmıştır. Benzer bir düzenleme, Endonezya tarafından 13.12.1957 tarihli Djuanda Deklarasyonu27 ile yapılmıştır. 1947 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 174 Numaralı Kararı ile BM kapsamında Uluslararası Hukuk Komisyonu (UHK) kurulmuştur.28 Komisyon’un dayanağı BM Şartı’dır. Şart’ın 13/1-a maddesine göre “BM Genel Kurulu; siyasal alanda uluslararası iş birliğini geliştirmek, uluslararası hukukun giderek geliştirilmesini ve yasalaştırılmasını teşvik etmekle görevlidir.” UHK’nin görevi de bu madde gereğince UHK Statüsü’nün 18/1 ve 18/2. maddelerinde şu şekilde tanımlanmıştır: “Devletler tarafından oluşturulup oluşturulmadığına bakılmaksızın mevcut taslakları da göz önüne alarak, uluslararası hukuk kapsamında kodifiye edilmesi gereken konuları bulmak ve kodifiye edilmesini zorunlu olarak gördüğü konuları Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na sunmaktır.” Bunun sonucunda UHK, 1949’da yaptığı ilk oturumuna yönelik olarak BM Genel Kurulu’na sunduğu raporda karasularının hukuki statüsünü de “kodifiye edilmesi gereken” bir konu olarak belirlemiştir.29 1951’deki 3. Oturumu’na ilişkin BM Genel Kurulu’na verdiği ra26 UHK, Yearbook of the International Law Commission Volume I-Summary Records of the Seventh Session, A/CN.4/SER.A/1955/Add. 1, 1955, s. 52-53. 27 Djuanda Deklarasyonu’na ilişkin inceleme “Takımada Devleti Kavramının Doğuşunda Endonezya’nın Rolü” başlığı altında yapılmıştır. 28 A/RES/174 (II) (15.11.1947). 29 UHK, Report of the International Law Commission on the Work of its First Session, A/CN.4/13 ve Corr. 1-3, 1949, s. 280-81.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1