474 Uluslararası Deniz Hukuku Kapsamında “Takımada” Kavramı ve Bir “Takımada Devleti” ... hususlara yer verilmiş; bu işlemde düz esas hatların kullanılacağı belirtilmiştir. Fakat, adalar arasındaki azami mesafe ve kara alanının deniz alanına oranına yer verilmemiştir. Bu durum, İkinci Komite’nin 36. Oturumu’nda Japonya’nın temsilcisi tarafından da dile getirilmiştir. Temsilci beyanında, takımada esas hatlarının gerisinde kalan kara ve deniz alanlarının oranına ve bu tür esas hatların azami uzunluğuna yönelik “nesnel bir ölçüt” konulmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir.54 Bu öneri diğer devletler tarafından da büyük oranda benimsenmiştir. Konferans sonucunda imzalanan BMDHS’nin “Takımada Devletleri” başlıklı IV. bölümü takımada devleti kavramını tanımlamış, esas hatlara yönelik azami bir sınır belirlemiş, takımada devletlerinin esas hatların gerisinde kalan ve takımada suları olarak adlandırılan deniz alanları üstünde egemen olduklarını bildirmiştir. “Terimlerin Anlamı” başlıklı 46. maddede takımada devleti, “bir veya birden fazla takımadadan oluşan ve başka adaları içine alabilen bir devlet”; takımada ise “coğrafi, ekonomik ve siyasi bir bütün oluşturacak veya tarihi olarak bu şekilde addedilecek kadar birbirleriyle yakından bağlantılı suları ve diğer doğal özellikleri birbirine bağlayan bir adalar grubu ve bölümleri”55 olarak tanımlanmıştır. Bu tanım dolayısıyla İngiltere ve Yeni Zelanda gibi devletler de takımada devleti niteliğini haiz olabilir hale gelmişlerdir. Fakat bu devletler, kendilerini takımada devleti olarak nitelendirmemişler; bu nedenle de 46. maddenin kapsamı içinde değerlendirilmemişlerdir.56 Diğer taraftan takımada sularının sınırlandırılmasına yönelik olarak, Japonya temsilcisinin belirttiği iki ölçüt ele alınmıştır. “Takımada Esas Hatları” başlıklı 47. maddede esas hatların gerisinde kalan deniz alanları ile karalar arasındaki oranın en fazla 1/9 olabileceği belirtilmiş; ayrıca bir esas hattın uzunluğunun azami yüz deniz mili olabileceği, bununla beraber istisnai olarak tüm esas hatların %3’ünün uzunluğunun yüz yirmi beş deniz miline kadar çıkabileceği belirtilmiştir. Günümüzde, BMDHS’nin takımada devletlerine ilişkin hükümlerinin gelenek hukuku kurallarına dönüştüğü savunulmaktadır.57 54 Summary records of meetings of the Second Committee 36th meeting, A/ CONF.62/C.2/SR.36, 1974, s. 261. 55 Aslan Gündüz, Milletlerarası Hukuk, 10. Baskı, Beta Basım Yayın, Ankara 2019, s. 232-33. 56 R. R. Churchill/A. V. Lowe, The Law of the Sea, Manchester University Press, Manchester 1988, s. 100. 57 Kevin Baumert/Brian Melchior, “The Practice of Archipelagic States: A Study of
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1