487 TBB Dergisi 2022 (158) Gökey SARAÇYAKUPOĞLU / Ali ÖZGÖKTAŞ Ancak haritadan da anlaşılacağı üzere, Endonezya takımada suları geçiş yollarını yalnızca kuzey-güney doğrultusunda belirlemiştir. IMO’ya sunulan öneride, doğu-batı güzergahına ilişkin bir belirleme yer almamıştır. Bu durum, Avustralya ve ABD’nin tepkisini çekmiş ve söz konusu devletler Endonezya’nın doğu-batı güzergahında da bir geçiş yolu belirlemesini talep etmişlerdir. Endonezya’nın takımada suları geçiş yollarını kısmi olarak belirlemesi, uluslararası toplumda tepkiyle karşılansa da IMO kapsamında yer alan Deniz Güvenliği Komitesi, 19.05.1998 tarihindeki 69. Oturumu’nda Endonezya’nın önerisini onaylayarak “Takımada Deniz Yollarının Kabulü, Belirlenmesi ve Değiştirilmesine İlişkin Genel Hükümler”i kabul etmiştir.95,96 IMO’nun onayına müteakiben Endonezya, “Endonezya Hükümeti’nin Takımada Deniz Yollarından Geçiş Hakkını Kullanan Yabancı Gemi ve Uçakların Belirlenmiş Takımada Deniz Yollarından Geçiş Hak ve Yükümlülüklerine İlişkin 2002 tarih ve 37 sayılı Yönetmelik”i yürürlüğe koymuştur.97 Söz konusu Yönetmelik’in 3. maddesinde geçiş yolları ile ilgili olarak, “Endonezya sularının diğer kısımlarında geçiş yolunun kullanılması, bu sularda geçiş amacıyla deniz şeridinin belirlenmesinden sonra yapılabilir.” ifadesi yer almıştır. Ayrıca 15. maddede “Bu düzenlemenin yürürlüğe girmesinden altı ay sonra, yabancı gemiler ve uçaklar, bu düzenlemede şart koşulduğu üzere, yalnızca belirlenmiş geçiş yollarından geçiş hakkını kullanabilirler.” ifadesine yer verilmiştir.98 Buradan hareketle, yabancı gemilerin takımada geçiş yollarından geçişinin yalnızca Endonezya tarafından belirlenmiş yukarıda bahsedilen üç kuzey/güney geçiş yolunu içerdiği ve belirlenmemiş yollardan ise sadece zararsız geçiş haklarının bulunduğu söylenebilmektedir. BMDHS’nin 17. maddesinde tüm gemilerin, bir kıyı devletinin karasularından geçişi boyunca zararsız geçiş hakkının bulunduğu düzenlenmiştir. 52. maddede ise karasularına benzer şekilde, tüm gemilerin takımada sularından zararsız geçiş haklarının olduğundan bahsedil95 a.g.e. 96 Puspitawati, “Indonesia’s Archipelagic Sea Lanes (ASLs) Designation: Rights Turning to Obligations?”, s.275. 97 ag.e. s. 277. 98 a.g.e.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1