CEZA MAHKEMELERİ ULUSLARARASI REZİDÜEL MEKANİZMASI* INTERNATIONAL RESIDUAL MECHANISM FOR CRIMINAL TRIBUNALS Merve KÜÇÜK** Özet: Ceza Mahkemeleri Uluslararası Rezidüel Mekanizması, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Eski Yugoslavya ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemeleri (YUCM ve RUCM)’nin görevlerinin sona ermesiyle onlardan kalan dosyaları bir araya getirerek sonlandırmak için kurduğu bir uluslararası mahkemedir. Rezidüel (residual) kelimesi İngilizce’de kalıntı, arta kalan anlamlarına gelmektedir. Öyleyse Mekanizma isminden de açık olduğu üzere bahsedilen Mahkemelerden arta kalanları bir araya toplayarak sona erdirmek amacıyla kurulmuştur. Bu kapsamda faaliyete geçen Mekanizma’da şu an çeşitli aşamada davalar görülmekte, duruşmalar gerçekleştirilmektedir. Mekanizma YUCM ve RUCM’den kalan dosyaları tamamladığı zaman görevini sona erdirmiş olacaktır. Bununla birlikte bahsedilen her iki uluslararası ceza mahkemesi de ad hoc olarak kurulmuştu ve dosyalar kapandığında görevleri sona erecekti. Ancak kurulmalarının üzerinden uzun zaman geçmesine rağmen hala bazı dosyalar tamamlanamamış, bazı kaçaklar ise yakalanamamıştı. Bu sebeple planlanan Tamamlama Stratejisi’nin son adımı olan bu mahkeme söz konusu dosyaları inceleyecek, kaçakların yakalanması için çaba sarf edecek ve uluslararası topluma Ruanda ve Eski Yugoslavya dosyalarının kapandığını gösterecektir. İşte bu maksatlarla kurulan Mekanizma’nın nasıl işlediği ve yargı yetkisi bu çalışmada incelenmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda öncelikle genel olarak uluslararası ceza hukukunun gelişiminden, daha sonra YUCM ve RUCM’den bahsedilecektir. Son olarak Mekanizma’nın güncel yargılamaları incelenecek ve Uluslararası Ceza Mahkemesi ile dar anlamda bir karşılaştırma yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: Uluslararası Ceza Hukuku, Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, Rezidüel Mekanizma, Birleşmiş Milletler Abstract: International Residual Mechanism for Criminal Tribunals is an international court established by the United Nations Security Council to bring together the remnants of the International Criminal Courts of Rwanda and Former Yugoslavia after their termi- * Çalışma araştırma ve yayın etiğine uygun olarak hazırlanmıştır. ** Arş. Gör., Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı, [email protected], ORCID: 0000-0003-2894-6087, Makalenin Gönderim Tarihi: 01.07.2021, Kabul Tarihi: 01.07.2021
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1