495 TBB Dergisi 2022 (158) Merve KÜÇÜK yeni iddianame hazırlama yetkisi yoktur. Yalnızca var olan dosyaları tamamlama ve hala kaçak olan kişiler yakalandıkları takdirde onların yargılanmalarını sağlama yetkisi vardır. İşte bu maksatlarla kurulan Mekanizma’nın nasıl işlediği ve yargı yetkisi bu çalışmada incelenmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda öncelikle genel olarak uluslararası ceza hukukunun gelişiminden, daha sonra YUCM ve RUCM’den bahsedilecektir. Son olarak Mekanizma’nın güncel yargılamaları incelenecek ve Uluslararası Ceza Mahkemesi ile dar anlamda bir karşılaştırma yapılacaktır. I. Uluslararası Ceza Hukukunun Gelişimi Uluslararası hukuk geleneksel olarak devletlerin hak ve sorumluluklarını düzenlerken; ceza hukuku ise bir devlet tarafından cezai yaptırımlara tabi tutulan bireylere yöneliktir. Doğrudan bireylere sorumluluk yükleyen ve uluslararası kuruluşlar yoluyla ihlalleri cezalandırmayı hedefleyen uluslararası ceza hukuku ise, nispeten yeni ve gelişmekte olan bir alandır.2 İnsanlık tarihinde gerçekleşen bazı olaylar uluslararası toplumun vicdanını rahatsız etmiştir. Bu olaylar sonucu yerel mahkemelerde yapılan yargılamalar ise her zaman adaletin gerçekleşmesini sağlayamamıştır.3 Örneğin Birinci Dünya Savaşı sonrası savaş suçları işleyenlerin uluslararası bir mahkemede yargılanması istenmiş, ancak politik nedenlerle böyle bir mahkemenin kurulması mümkün olmamıştır. Savaş suçluları yerel mahkemelerde yargılanmışlar ancak bu yargılamalar uluslararası toplumun adalet duygusunu tatmin etmekten uzak kalmıştır.4 Yerel mahkeme yargılamalarının etkisiz olabilmesinin yanı sıra, bazen iç çatışmalar devletin yargı da dahil olmak üzere temel kurumlarını yıkmış olabilir. Böyle bir durumda da ağır suçların cezalandırılması için bir uluslararası mahkeme gereklidir.5 2 Robert Cryer/Hakan Friman/Darryl Robinson/Elizabeth Wilmshurst, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, Cambridge University Press, 2007, s. 1. 3 Durmuş Tezcan/Mustafa Ruhan Erdem/R. Murat Önok, Uluslararası Ceza Hukuku, Güncellenmiş 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019, ss. 285-286. 4 Tezcan/Erdem/Önok, ss. 285-286. 5 ICC Judge Philippe Kirsch, “Applying the Principles of Nuremberg in ICC”, Key-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1