505 TBB Dergisi 2022 (158) Merve KÜÇÜK Yapıları gereği her iki mahkeme de ad hoc nitelikte idi. Bunun anlamı ilgili yargılamaları tamamladıktan sonra görevlerinin sona ereceğiydi. Bu çerçevede hakimler, bir “Tamamlama Stratejisi” geliştirdiler. Bu stratejinin amacı, Mahkeme’nin görevini başarılı bir şekilde, zamanında ve Eski Yugoslavya ve Ruanda’daki yerel hukuk mercileri ile koordineli bir şekilde tamamladığından emin olmaktı. Bu kapsamda üç aşamalı bir plan geliştirildi.52 Bu plan kapsamında; YUCM’nin kuruluşundan tam on yıl sonra 2003’te Güvenlik Konseyi, Yugoslavya ve Ruanda Mahkemelerini 2004’ün sonuna kadar soruşturmaları, 2008’in sonuna kadar yargılama faaliyetlerini ve 2010’da da tüm işlerini tamamlamak için gerekli önlemleri almaya davet etmiştir.53 Planın ilk aşaması başarıyla tamamlanmış ve 31 Aralık 2004’e kadar tüm soruşturmalar tamamlanmıştır. Ancak bazı firarilerin yakalanmasının gecikmesi,54 davaların niteliği ve adil yargılama ilkesinin uygulanabilmesi için planlanan ikinci tarih gecikmiş ve revize edilmesi gerekmiştir. Bu noktada belirtmek gerekir ki, her iki mahkeme de özellikle en üst düzey sanıklara odaklanmıştır. Daha orta ve alt düzey sanıklar için yerel mahkemelerde davalar açılmıştır. Yerel yargı mercilerinin böyle bir soruşturma ve kovuşturma başlatmak için uluslararası mahkemelerin iznine ihtiyaçları yoktur. Dahası, bu durum gerek BM gerekse uluslararası toplumca teşvik edilmiş olup, örneğin; Bosna-Hersek, Sırbistan ve Hırvatistan’da savaş suçlarının soruşturma ve kovuşturmaları için özel mekanizmalar oluşturulmuştur. YUCM bu kuruluşlara danışmanlık hizmeti sağlamış ve yerel yargı organlarının güçlendirilmesi için ciddi bir destek vermiştir. Bahsedilen “Tamamlama Stratejisi”nin en son ve önemli adımlarından birisini ise Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması’nın kurulmasıdır. Mekanizma’nın kurulma amacı; Yugoslavya ve Ruanda Mahkemelerinin yargı yetkisini, haklarını, yükümlülüklerini ve temel işlemlerini devam ettirmek ve bu Mahkemelerin mirasını korumaktır. 52 https://www.icty.org/en/about/tribunal/completion-strategy (E.T. 01.06.2021) 53 SC Res. 1503 (2003). 54 Örn, Goran Hadžić ancak 20 Temmuz 2011’de yakalanabilmiştir. Bkz. https:// www.icty.org/en/about/tribunal/completion-strategy (E.T. 01.06.2021)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1