509 TBB Dergisi 2022 (158) Merve KÜÇÜK b. Kişi Bakımından YUCM Statüsü’ne göre Mahkeme, uluslararası insancıl hukukun ağır ihlalinden sorumlu; Statü’de yer alan suçlardan birisini planlamış, emretmiş, azmettirmiş, işlemiş veya planlaması, hazırlanması ve işlenmesine yardım ve iştirak etmiş kişileri yargılayacaktır. Ayrıca failin resmi görevi veya sıfatı da yargılanmasına engel değildir. Öyleyse Mekanizma da şu anda YUCM Statüsü’nde yer alan bu suçlardan birisini işlemiş veya işlenmesine yardım etmiş kişileri yargılayabilecektir. RUCM ise, soykırım ve uluslararası insancıl hukukun diğer ağır ihlallerinden sorumlu olan kişileri yargılamakla yetkilendirilmiştir. Öyleyse kişi bakımından Mekanizma da aynı kişileri yargılama yetkisine sahiptir. Bu kapsamda Mekanizma, yetkili olduğu suçlar kapsamında bu suçları işlediğinden şüphe duyulan en üst düzeyde kişileri, isnat edilen suçun ağırlığı ve sanığın sorumluluk düzeyini de göz önüne yargılayacaktır. En üst düzeyde olmasa da daha önce YUCM ve RUCM’de hakkında iddianame düzenlenmiş kişileri, yerel mercilere aktarmak için tüm çabaları sarf ettikten sonra bu mümkün olmadığı takdirde yargılama yetkisine sahiptir. Statü’nün 22. Maddesine göre Mekanizma’nın bu kişilere verebileceği ceza hapis cezası ile sınırlıdır. Mekanizma bahsedilen kişilerin dışında şu kişiler hakkında da yargılama yapabilecektir; • Mekanizma veya Mahkemeler tarafından adaletin yerine getirilmesine bilerek veya isteyerek müdahale eden veya etmiş olan kişiler ile mahkemeye itaatsizlik58 edenler, • Mekanizma ya da Mahkeme huzurunda bilerek ve isteyerek yanlış ifade veren tanıklar. Bu kişiler yargılanmadan önce adaletin sağlanması ve elverişli olup olmama durumu gözetilerek dosyanın Statü’nün 6. Maddesi 58 Bu suç daha çok Anglo-Amerikan hukuk sisteminin bir yansımasıdır. Türk hukukunda tam bir karşılığı olmayan bu suçla ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. M. Şükrü Alpaslan, “Anglo-Amerikan Hukukunda Mahkemeye Saygısızlık Suçu ve Türk Hukukundaki Durum”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, İstanbul, 1974, ss. 243-287. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/96610 (E.T. 25.04.2021)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1