511 TBB Dergisi 2022 (158) Merve KÜÇÜK 4. Verilebilecek Cezalar Öncelikle belirtmek gerekir ki hem YUCM hem RUCM hem de Mekanizma Statüleri’nde ölüm cezası yer almamaktadır. Bu Statülere göre verilebilecek en ağır ceza hürriyeti bağlayıcı cezadır (m. 22). Statü’nün 1. maddesinin 2 ve 3. fıkralarında belirtilen yani en üst düzey sanıklara verilebilecek ceza hapis cezası ile sınırlıdır. Bunun dışında Mekanizma veya Mahkemeler tarafından adaletin yerine getirilmesine bilerek veya isteyerek müdahale eden veya etmiş olan kişiler ile mahkemeye itaatsizlik edenler ile Mekanizma ya da Mahkeme huzurunda bilerek ve isteyerek yanlış ifade veren tanıklara yedi yılı geçmeyen hapis cezası veya Usul ve Delil Kuralları’na göre belirlenecek bir para cezası veya her ikisi birden verilebilir. Hapis cezasına ek olarak Tek Hâkim veya Temyiz Dairesi, sanığı herhangi bir malın veya suç oluşturan bir davranıştan elde edilen malın iadesine karar verebilir. Ayrıca bu iade için icra yetkisi de kullanabilir. Hapis cezasının şartları belirlenirken YUCM ve RUCM’deki genel uygulama göz önünde bulundurulur. Hapis cezasına hükmedilirken işlenen suçun ciddiyeti ile sanığın bireysel durumu gibi hususlar da dikkate alınır. YUCM, RUCM veya Mekanizma tarafından verilen bir hükümle mahkûm olan kişi, cezasını çekmekte olduğu devletin kanunları uyarınca affa uğrar veya cezasının hafifletilmesi söz konusu olursa, ilgili devlet Mekanizma’yı konuyla ilgili bilgilendirecektir. Hükümlünün cezası ancak, Mekanizma Başkanının böyle bir kararın adalete ve hukuk genel ilkelerine uygun olduğuna karar vermesi halinde affedilebilir veya azaltılabilir. 5. Non Bis in Idem İlkesi Mekanizma Statüsü’nde doğrudan non bis in idem ilkesine yer verilmiştir (m. 7). Buna göre hiç kimse daha önce YUCM, RUCM veya Mekanizma tarafından yargılanmış olduğu halde uluslararası insancıl hukukun ağır ihlallerine ilişkin yerel mahkemelerde tekrar yargılanamaz.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1