67 TBB Dergisi 2022 (158) Ali Osman ONAR rına son vermek maksadıyla öldürme fiilini işlediği sabit olan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir” şeklindedir. Bu itibarla tasarı ötanaziyi kasten öldürmeye nazaran daha hafif ve bağımsız bir suç olarak düzenlemiştir. Bir diğer değişle, tasarı ötanaziyi kasten öldürmenin bir çeşidi olarak düzenlemiştir. 2000 TCK Ön Tasarısı da 138. maddesinde aynı metni kabul etmişti.58 Bu ön tasarılarda yer verilen hükümler 5237 sayılı TCK’ya alınmamıştır. Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nin 13. maddesinin 3. fıkrasında da hekimin teşhis, tedavi veya korunmak gayesi olmaksızın, hastanın arzusuna uyarak bedeni mukavemetinin azaltacak herhangi bir şey yapamayacağı belirtilmiştir. Yine aynı nizamnamenin 14. maddesinde hekimin hastanın hayatını kurtarmak ve sıhhatini korumak mümkün olmadığı takdirde dahi, hastanın ızdırabını azaltma ya da dindirmekle yükümlü olacağı belirtilmektedir. Bu itibarla gerek Hasta Hakları Yönetmeliği gerek Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nde talep üzerine öldürme ve ötanazi yasaklanmıştır. Ötanaziyi engellemeye yönelik ulusal mevzuatımızdaki düzenlemelerden biri 1998 tarihli Hasta Hakları Yönetmeliğidir. Yönetmeliğin 13. maddesine göre, “Ötanazi yasaktır. Tıbbi gereklerden bahisle veya her ne suretle olursa olsun, hayat hakkından vazgeçilemez. Kendisinin veya bir başkasının talebi olsa dahi, kimsenin hayatına son verilemez”. Ulusal düzenlemelere rağmen ötanazi uygulayan kişiler TCK’nın 81. maddesinde düzenlenen kasten öldürme suçundan dolayı cezalandırılacaktır.59 Maddenin birinci fıkrasına göre, “Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.” Ötanazi uygulayan kişi de hastanın yaşam hakkına son vermektedir. Bu kapsamda rıza hukuka uygunluk nedenine de değinilmelidir. TCK’nın 26. maddesinin ikinci fıkrasına göre, “Kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin olmak üzere, açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez”. Belirtmek gerekir ki; rızanın hukuka uygunluk sebebi oluşturabilmesi için ilişkin bulunduğu konu üzerinde ve hukuken tanınmış sınırlar dahilinde tasarrufta 58 Türk Ceza Kanunu Tasarısı ve Türk Ceza Kanunun Yürürlüğe Konulmasına ve Mevzuata Uyumuna Dair Kanun Tasarısı, T.C. Adalet Bakanlığı, Ankara, 2000. 59 Alan Akcan, s. 22; Besiri, s. 200.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1