91 TBB Dergisi 2022 (159) Tijen DÜNDAR SEZER sandalye), Samoa An. md. 44 (%10 sandalye), Güney Sudan An. md. 16 (%25), Uganda An. md. 78 (her bölgeden bir sandalye), Pakistan An. md. 51 (%17 sandalye-Ulusal Meclis için), Nikaragua An. md.131(%50 aday listesi) ve Zimbabve Anayasası md. 17’dir (%50 aday listeleri için/Senato).185 Dördüncü grupta yer alıp, seçimlerde kadınlara eşit fırsat tanınması ya da eşit temsilin sağlanması konusunda yükümlülük öngören Anayasalar ise: Meksika An. md. 41, Bolivya An. md. 11, 278, Arjantin An. md. 37, Fransa An. md. 1 ve 4, İtalya An. md. 51, Belçika An. md. 11, Portekiz An. md. 109, Sırbistan An. md. 100, Kosova An. md. 71, Moritanya An. md. 3, Fas An. md. 30, Tunus An. md. 46, Nijer An. md. 10, 22, Ekvator Cumhuriyeti Anayasası’dır (An. md. 13). Kural olarak yukarıda sözü edilen her gruptaki Anayasaların kadınların temsil oranının arttırılması, kota oranı veya eşit temsilin öngörülmesine ilişkin formülasyonları birbirinden farklıdır. Anayasalardaki ilgili maddelerin düzenlenişine bakıldığında, devlete yükümlülük yüklendiği (örneğin, Tunus An. md. 46, Kenya An. md. 27), siyasi partilere yükümlülük getirildiği (örneğin, Meksika An. md. 41) ya da kadınlara hak verildiği görülmektedir (örneğin, Esvatini An. md. 86). Oranların emredici biçimde öngörüldüğü Anayasalar da bulunmaktadır (örneğin, Tanzanya An. md.66; Nikaragua An. md. 131; Ruanda An. md. 76, 82). Türkiye’de 2004 yılında 1982 Anayasası’nın 10. maddesinde yapılan değişiklikle kadın ve erkeklerin eşit haklara sahip olduğu ve bu eşitliğinin sağlanması için devletin yükümlü olduğu belirtilerek açıkça önlem alma yükümlülüğü getirilmiştir.186 Bu düzenlemenin ardından 185 Hindistan Anayasasında yerel seçimler için kadınlara en az %33 oranında kota konulması öngörülmektedir. (An. md.24). Suudi Arabistan’da ise, bir kraliyet emri ile Kralın Danışma Meclisinde kadınlara yüzde yirmi oranında kota ayrılmakla birlikte, bu ülkede genel seçim yapılmamaktadır. 186 Madde 10 – Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düsnce, felsefi inanc, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gozetilmeksizin kanun onunde esittir. (Ek fıkra: 7/5/2004-5170/1 md.) Kadınlar ve erkekler esit haklara sahiptir. Devlet, bu esitligin yasama gecmesini saglamakla yukumludur. (Ek cumle: 7/5/20105982/1 md.) Bu maksatla alınacak tedbirler esitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/1 md.) Cocuklar, yaslılar, ozurluler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler icin alınacak tedbirler esitlik ilkesine
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1