95 TBB Dergisi 2022 (159) Tijen DÜNDAR SEZER Anayasa değişikliğinin ardından, bu değişikliği yaşama geçirecek yasal düzenleme yapılmıştır.197 2000 tarihli “Seçimle Gelinen Görevlere Kadınlar ve Erkeklerin Eşit Erişimi Kanunu” uyarınca siyasi partilerin seçim listelerinde ya da adaylıklarda iki cinsiyete eşit oranda yer vermesi öngörülmüştür.198 Nispi temsil sisteminin uygulandığı seçimler açısından listelerde her iki cinsiyet yüzde elli oranında yer alacaktır. Senato ve Avrupa Meclisi seçimleri için listelerde fermuar yöntemi uygulanacaktır (birbirini izleme/alternation). Bu kurala uymayan siyasi partiler için, listenin kabul edilmemesi yaptırımı uygulanacaktır. Millet Meclisi seçimlerinde ise, seçim sistemi olarak tek isimli çoğunluk usulü uygulandığından (ve bu sistemde liste söz konusu olamayacağından) toplamda her iki cinsiyetten eşit aday gösterilmesi öngörülmüştür. Bu şartı sağlamayan siyasi partiler açısından devlet yardımının kesilmesi yaptırımı getirilmiştir.199 İlgili Kanun’un öngördüğü yaptırımların da Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülmüş ancak bu kez Anayasa Konseyine yapılan başvuru, Kanun’un Anayasaya uygun bulunması sebebiyle reddedilmiştir.200 Anayasa Konseyi, paritenin, Fransız Cumhuriyetini topluluklar birliğine dönüştürmeyeceğini kabul etmiştir. Konseye göre, “Paritenin amacı, kadınlar ve erkeklerin seçimle gelen pozisyonlara eşit erişiminin sağlanması ilkesini tam olarak etkili kılmaktır.” b) İtalya İtalya örneğine bakıldığında 1993 yılında, “yerel seçimlerde belirli bir cinsiyetin yüzde yirmi beş veya otuz üçün altında ve Kongre seçimlerinde ise yüzde yirmi beşin altında listelerde yer alamayacağına” ilişkin düzenleme yapılmış ve ilgili hükümlerin Anayasaya aykırılığı ileri sürülmüştür (nitekim, bu tarihte kotalara ilişkin Anayasal düzenleme henüz yapılmamıştı). Anayasa Mahkemesi kanun hükümlerini 1995 yılında iptal 197 Rodriguez Ruiz/Rubio Marin, s. 291, 292. 198 Fransa’da Senato seçimlerinde nispi temsil sistemi uygulanmakta (iki milletvekili çıkan bölgelerde iki turlu çoğunluk sistemi uygulanmaktadır) iken Ulusal Meclis seçiminde tek isimli iki turlu çoğunluk sistemi uygulanmaktadır. Parite her iki meclis seçimi için de öngörülmektedir. Bkz. https://www.idea.int/data-tools/ data/gender-quotas/country-view/86/35, 23.06.2021. 199 Millard s. 140, 147. 200 Constitutional Council, Decision no. 2000-429DC; 30.05.2000.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1