108 Parlamento Seçimlerinde Cinsiyet Kotaları Türkiye açısından da yapılacak yasal düzenleme ile, uluslararası belgelere paralel olarak, siyasi partiler için uyulması zorunlu olan -en az yüzde otuz olmak üzere- yüksek bir kota oranı öngörülmelidir. b) Uygun Seçim Sistemi Kotaların etkili sonuç vermesi ile seçim sistemleri arasında doğrudan bağlantı bulunmaktadır. Kadın temsil oranlarının artması için nispi temsil sistemi çoğunluk sisteminden daha elverişlidir.256 Bunun temel sebebi, nispi temsil sisteminin listeli seçimi zorunlu kılmasıdır. Nispi temsil sistemi içinde de bölge genişledikçe, kadınların aday gösterilme olasılıkları artmaktadır. Dolayısıyla seçim çevresi ne kadar büyürse kadınlar daha çok aday gösterilecektir. Eğer parti de büyük bir parti ise daha fazla kadın aday gösterilen liste içinde, kadın adaylar seçilebilecektir. Ancak seçim bölgesi ne kadar büyük olursa olsun eğer siyasi parti küçük ise, ancak kadınların listenin başına/başlarına konması onların seçilmesini sağlayacaktır.257 Çoğunluk sistemi ise tek isimli ya da listeli olarak karşımıza çıkabilir. Tek isimli çoğunluk sisteminin uygulanması durumunda her seçim çevresinden bir tane aday gösterileceği için, bu sistemde kadınların aday gösterilmesi konusunda isteksizlik olacaktır. Bu sistem içindeki kota uygulamasında, ülke genelindeki seçim çevrelerinin belli bir oranında kadın aday gösterilmesi zorunluluğu ortaya çıkacaktır. İngiltere’de tek isimli tek turlu çoğunluk sistemi uygulanmakta ve İngiliz İşçi Partisi kendi isteğiyle, belirli bölgelerde kadın aday göstererek kadınların seçilmesini sağlamaktadır.258 Fransa’da Millet Meclisi seçiminde tek isimli iki turlu çoğunluk sistemi uygulanmakta ve kanun, siyasi partilerin seçim çevrelerinde kadın ve erkek eşit aday göstermeleri şartını aramaktadır (yüzde iki sapma olabilecektir).259 256 Bu olgu Venedik Komisyonu görüş ve raporlarında da vurgulanmaktadır. s. 30 vd. Venedik Komisyonunun kadınların daha fazla seçilebileceği seçim sistemi önerileri için bkz. Venice Commission Opinions and Reports, s. 33 vd; Wittkopp, s. 203. 257 Larserud/Taphorn, s. 11; Siyasi partinin büyük olması bir seçim çevresinden fazla milletvekili çıkaran parti anlamını taşımaktadır. 258 Dahlerup/Hilal/Kalandadze/ Kandawasvika Nhundu, s. 29. 259 Bu şarta uyulmaması durumunda devlet yardımının belirli oranda kesilmesi cezası öngörülmüştür. Dahlerup/Freidenvall, Gender Quotas, s. 44; Yasal düzenlemenin ardından ilk genel seçimlerde (2002) Fransa’da Millet Meclisi seçimlerinde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1