Türkiye Barolar Birliği Dergisi 159.Sayı

163 TBB Dergisi 2022 (159) İlkay NADİR Klein ve Maxson, çete şiddetine ilişkin artış gösteren istatistiki verilerin, çetelerin daha fazla şiddete neden olduğu anlamına gelmeyebileceğini; söz konusu istatistiklerin esasında çete ve çete üyesi sayısındaki artışı, toplumun giderek daha şiddet eğilimli bir hale gelmesini veya daha gelişmiş bir istihbarat ağı ile kolluk kuvvetlerini ve dolayısıyla resmî makamların suça dair daha fazla veri elde ettiğini yansıttığını iddia etmişlerdir.30 Dahası, Esbensen ve Tusinski, 1980 ve 2006 Mayıs arasında Newsweek, Time ve U.S. News and World Report haftalık gazetelerindeki “çete” ile ilintili tüm haberleri inceleyerek yaptıkları araştırmada, çete şiddeti konusunda medyanın abartılı bir temsil yaptığı kanısına varmışlardır. Onlara göre, bir çete üyesinin günlük yaşantısı aynı topluluktaki diğer insanların yaşantısına benzer olmasına rağmen medya, şiddet olaylarını abartmakta ve gençlik çetelerine ilişkin yaptığı haberlerde çete üyesi gençler ve söz konusu çete şiddetine ilişkin gerçekliği neredeyse tümüyle yanlış şekilde yansıtmaktadır. Dahası, çetelerin şiddet içerikli eylemlerde bulunduklarına dair bir şüphe olmamasına karşın şiddetin, çete deneyimini harekete geçiren esas olgu olduğunu temellendiren bir araştırma olmadığı ve şiddetin günlük bir olay olduğu belirtilmiştir. 31 Dönmezer, çete üyeleri arasındaki antisosyal dayanışmanın suçluluk üzerindeki etkisini açıklarken gençlerin öncelikle heyecan duymak için küçük suçlar işlediklerini, gruba bağlılık bilincinin de etkisiyle bu suçlar cezasız kaldıkça daha ciddi suçlar için grup üyelerinin cesaretlendiğini ifade etmektedir. Ona göre, çetelere katılan yeni üyelere çete içinde yaygın suçlar öğretilmekte; bu suçlar devamlılık gösterdikçe de çete için meslek haline gelmektedir. Dahası, suçun iştirak halinde işlenmesi üyelerde sübjektif sorumluluk duygusunu hafifletmekte, üyeler arasındaki iş birliği adeta bu duyguyu üyelere paylaştırmakta ve çeteye hâkim olan sorumsuzluk hissi suç işlenmesini kolaylaştırmaktadır.32 Her ne kadar gençlik çeteleri ve suçluluk arasında bir ilişki olsa da gençlik çetelerinin özellikle suç işlemek için bir araya gelen suç örgüt30 Spergel, s. 191. 31 Finn-Aage Esbensen/Karin E. Tusinski, “Youth Gangs in the Print Media”, Journal of Criminal Justice and Popular Culture, 2007, C. 14, S. 1, s. 34. 32 Dönmezer, s. 266.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1