175 TBB Dergisi 2022 (159) İlkay NADİR gençlik çetesi üyeleri ve çete üyesi olmayan gençler arasında yaptıkları çalışmada ikinci grubun, eğer arkadaşları evde, okulda veya polisle başını belaya sokuyorsa arkadaşlık kurmaya devam edeceklerini söyleme olasılıklarının düşük olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmaya göre, çete üyesi gençler bakımından ise arkadaşları kendilerine “yanlış yolda olduklarını söylediğinde” onları dinleme olasılıkları daha düşüktür.86 5. BİREYSEL DÜZEYDEKİ RİSK FAKTÖRLERİ Gençlerin bireysel özellikleri ve yaşam biçimleri de çeteye katılma olasılıklarını etkileyen bir diğer risk faktörü grubudur. Öncelikle, genel olarak önceki suç geçmişinin gençlerin çeteye katılma riskini artırdığı ileri sürülmektedir.87 Alkol ve uyuşturucu kullanımı, yasa dışı silah taşıma gibi durumların da etkili olduğu belirtilmektedir.88 Çete üyeliği kimi yazarlara göre özellikle çeşitli açılardan psikolojik kazancı amaç edinmektedir.89 Bu doğrultuda, aile, okul veya diğer sosyal ortamlardan çeşitli sebeplerle itilen gençler, çete üyesi olmada birtakım yararlar görebilirler. Çete üyeliği gençlere kimlik sahibi olma hissi, asgari sosyal statü ve cezai eylemlerden kazanılan gelir fırsatlarını sağlayabilir.90 Öz saygı eksikliği,91 hiperaktivite, saldırganlık;92 zayıf sosyal bağlar ve antisosyal yaşam biçimi93 de literatürde araştırmalara konu olan diğer risk faktörlerindendir. Bir gencin toplumun genel olarak benimsediği düşünceler ve inançlarla özdeşleşememesinin çete katılımı için zemin hazırlayabile86 Esbensen/Huizinga/Weiher, s. 105. 87 Esbensen/Huizinga/Weiher, s. 106 vd. 88 Thornberry/Krohn/Lizotte/Smith, s. 60. 89 Demirbaş, s. 343. 90 Curry/Spergel, Gang Homicide, Delinquency and Community, s. 401. 91 L. Thomas Winfree/Teresa Vigil Bäckström/G. Larry Mays, “Social Learning Theory, Self-Reported Delinquency, and Youth Gangs: A New Twist on a General Theory of Crime and Delinquency”, Youth & Society, 1994, C. 26, S. 2, s. 167 vd. 92 Wendy M. Craig/Frank Vitaro/Laude Gagnon/Richard E. Tremblay, “The Road to Gang Membership: Characteristics of Male Gang and Nongang Members from Ages 10 to 14”, Social Development, 2002, C. 11, S.1, s. 63, 64. 93 Richard L. Dukes- Rubén O. Martinez- Judith A. Stein, “Precursors and Consequences of Membership in Youth Gangs”, Youth & Society, 1997, C. 29, S. 2, s. 160 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1