187 TBB Dergisi 2022 (159) Hüseyin ACAR Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma suçu 5237 sayılı TCK’nın “Özel Hükümler” başlıklı ikinci kitabının “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı üçüncü kısmının üçüncü bölümünde “Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar” başlığı altında 195. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddede “Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” hükmüne yer verilmiştir. Madde gerekçesinde ise “Maddede, bulaşıcı hastalıklara yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş bulunan kimselerin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uyulmaması, suç olarak tanımlanmıştır. Böylece kamu sağlığının korunması amacı güdülmektedir” ifadeleri yer almaktadır.2 Söz konusu düzenlemeye göre yetkili makamlarca bulaşıcı hastalığa yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına karar verilmesine rağmen bu tedbirlere uymayarak kamunun sağlığını tehlikeye atan kişilerin fiil ve hareketlerinin kanun koyucu tarafından engellenmesi amaçlanmıştır.3 I. KANUNİ DÜZENLEME Kanuni düzenlemeler getirerek gerekli tedbirlerin alınması suretiyle kamu sağlığının korunması tüm toplumlar için öncelikli ve önemli konular arasındadır. Anayasamızın 56. maddesi “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir” hükmünü içermektedir. Koruma ödevi yükleyen anayasamızın bu hükmü insan hakkı olarak yaşam hakkının ancak sağlıklı ve dengeli bir çevrede gerçekleşebileceğini belirtmektedir.4 1593 sayılı Umumi 2 TBMM, Dönem, 22, Yasama Y. 2, Sıra S. 664, s. 592; İzzet Özgenç, Gazi Şerhi, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005, s. 941. 3 Özlem Y. Çakmut, “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu”, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, İstanbul, 1. Baskı, Beta Yayıncılık, C. I, 2014, s. 543–544. 4 Anayasa’da genel sınırlandırma nedenleri kaldırıldığı için “genel sağlığın korunması” nedeninin yer almadığı bazı hak ve özgürlükler bakımından sınırlamaların meşru amacı yönünden birtakım sorunların ortaya çıkabildiği, bu sorunlar, yorum yoluyla belli ölçüde aşılabiliyorsa da açık bir düzenlemeye yer verilmesinin netlik sağlayabileceği belirtilerek, bunun için Anayasa’nın sağlık hizmetleri ve
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1