211 TBB Dergisi 2022 (159) Hüseyin ACAR kimsenin bilerek neden olmadığı bir tehlikeden kendisini veya başkasını kurtarmak zorunluluğu karşısında, suç teşkil eden ve tehlikeyi uzaklaştırmaya yetecek ölçüde olan bir fiili işlemesi zorunluluğunu gerektiren durum şeklinde tanımlanabilir.128 Yetkili makamlarca alınan veya uygulanan tedbirlere uymama hareketinin, ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu altında ve toplum sağlığından önemli derecede daha üstün hukukî bir yararı korumak için gerçekleştirilmesi durumunda, başka bir ifadeyle kişinin sağlık hakkından daha önemli bir hukuksal değerin yani yaşam hakkının korunması mevzu bahis ise129 zorunluluk hâli gereğince fiil hukuka uygun olacağından suç oluşmayacaktır. Örneğin, karantina altına alınan bölgede deprem, doğalgaz sızıntısı oluşması, yangın çıkması, patlama vs. nedeniyle kişinin karantina bölgesi dışına çıkması ya da kendisini kovalayan sokak hayvanlarından kurtulmak isterken karantina bölgesine girmek durumunda kalması halinde TCK’nın 25. maddesinin 2. fıkrasındaki diğer koşulların gerçekleşmesi kaydıyla fiil hukuka uygun olacaktır.130 Diğer taraftan genel olarak kişinin bir hakkını kullanması, bir hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilmektedir. Hukuk düzeni bir kimseye belirli bir hakkı kullanma yetkisi verirken, o hakkın icrasını da hukuka uygun saymıştır.131 TCK md. 26/1’deki hakkın kullanılması TCK md. 195’teki suç tipi bakımından hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilemez. TCK md. 26/1 anlamında hakkın kullanılabilmesi için hukuk düzenince kabul edilen sübjektif bir hakkın bulunması ve bu hakkın fail tarafından doğrudan doğruya kullanılabilir olması gerekir. Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranılması TCKmd. 195’e göre suç sayılmıştır. Söz konusu davranışın bir hakkın kullanılması olarak kabul edilmesi düşünülemez.132 Ayrıca mağdurun ya da ilgili kişinin rızasının olmayışı suçun varlığı için gerekli olduğundan ceza hukukunda ilgilinin rızası oldukça önemlidir. Suçla korunan hukuki menfaatin sahibi, menfaatin ihlaline 128 Demirbaş, s. 293-294. 129 Önok, s. 176. 130 Kangal, s. 445. 131 Mehmet Emin Artuk/Ahmet Gökçen/Ahmet Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, 4. Baskı, Ankara, 2009, s. 425; Özgenç, s. 323. 132 Kangal, s. 445-446; Kahraman, s. 753.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1