217 TBB Dergisi 2022 (159) Hüseyin ACAR ya da yardım eden olarak iştirak etmiş de olabilir.161 Anılan maddede iştirake ilişkin özel düzenleme öngörülmediğinden iştirak konusunda ceza kanunumuzdaki genel kurallar uygulanacaktır.162 Suçun kanuni tanımında yer alan fiili aralarında anlaşmak ve işbirliği yapmak suretiyle iştirak iradesiyle birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri müşterek faildir ve her bir suç ortağı fail statüsünde işlenen hukuka aykırı fiilden sorumlu olur. (TCK md. 37/1) Örneğin faili yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymamaya teşvik eden kişi azmettiren olarak cezalandırılacaktır. (TCK md. 38) Yetkili makamlarca karantina bölgesinin etrafına yerleştirilen demir bariyerleri aşmak için faile merdiven tedarik eden veya kendini sağlık çalışanı olarak tanıtarak karantina bölgesinden kaçmasını sağlamak amacıyla faile uygun kıyafet temin eden kimse ise, yardım eden olarak cezalandırılacaktır. (TCK md. 39).163 VII. YAPTIRIM TCK’nın 195. Maddesinde bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma suçu için öngörülmüş yaptırım iki aydan bir yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun yaptırımı sadece hapis cezası olarak belirlenmiş, ayrıca adlî para cezası öngörülmemiştir. Bu madde kapsamında öngörülen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası TCK’nın 49. maddenin 2. fıkrasına göre kısa süreli hapis cezası olduğu için TCK’nın 50. maddesinde belirtilen seçenek yaptırımlara çevrilebilir. Yine mahkemece, TCK’nın 51. maddesine göre hapis cezası ertelenebilir.164 TCK’nın 62. maddesinde yer verilen takdiri indirim nedenleri bu suç tipi için de uygulanabilir.165 5271 sayılı CMK’nın 231. maddesindeki hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Cezasının üst sınırı iki yılı aşmayan hapis cezası olduğundan CMK’nın 251. maddesinin 1. fıkrasına göre yargılamada basit yargılama usulü uygulanabilir. TCK’nın 266. maddesine göre bir kamu görevlisi görevi gereği olarak elinde bulundurduğu araç ve gereçleri suçun işlenmesi sırasında kullanmışsa, verilecek ceza üçte bir oranında artırılacaktır.166 161 Çakmut, s. 551. 162 Yaşar/Gökcan/Artuç, s. 6038; Çakmut, s. 551; Kangal, s. 449; Arslan/Azizağaoğlu, s. 819. 163 Kangal, s. 449. 164 Çakmut, s. 551; Kahraman, s. 759. 165 Çakmut, s. 550. 166 Kangal, s. 449; Bayzit, s. 886.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1