283 TBB Dergisi 2022 (159) Erkan SARITAŞ Bu iki olasılığı incelemeye geçmeden evvel şu hususu belirtmemiz gerekir ki kanunda açıkça yalnızca ispat vasıtası olarak kullanılabilecek eşyadan söz edildiği için yalnızca kazanç müsaderesi konusu olması hasebiyle elkonulan malvarlığı değerlerinin herhangi bir suretle teslime konu olabilmesi mümkün değildir. Bu nedenle örneğin suçtan elde edildiği şüphesi ile elkonulan para ya da para yerine geçen değerlerin şüpheli, sanık veya ilgililere tesliminden söz edilemez. Bunlar, koşulları varsa ancak iadeye konu olabilirler. Bu açıdan teslim, yalnızca mahiyeti itibariyle teslime uygun eşyalar için söz konusu olabilecek bir kurumdur. B. Teslim Türleri 1. Emaneten Teslim CMK m. 132/5’e göre “Elkonulan eşya, soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından, bakım ve gözetimiyle ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhal iade edilmek koşuluyla, muhafaza edilmek üzere, şüpheliye, sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir. Bu bırakma, teminat gösterilmesi koşuluna da bağlanabilir”. Buna göre elkoyma işlemine konu edilen eşya, “muhafaza edilmek üzere” şüpheliye, sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir.47 Esasen bu hüküm, ispat vasıtası olması veya müsadere konusu olma ihtimali nedeniyle eşyanın muhafazasına gerek olmasına rağmen bunun adli emanet eliyle yapılmasının imkansız veya güç olduğu yahut eşyanın ekonomik sebeplerle şüpheli, sanık veya diğer bir kişinin muhafazasında olmasının, bu kişilerin ekonomik bir kayba uğramamasının temin edilmesi açısından elkoymanın amaçları ile daha uyumlu olacağı haller nazara alınarak ihdas edilmiştir.48 47 Yenisey/Nuhoğlu, s. 422; Toroslu/Feyzioğlu, s. 294; Şahin/Göktürk, I, s. 359; Centel/Zafer, s. 483; Özbek/Doğan/Bacaksız, s. 373; Şen/Eryıldız, s. 95; Orhan, s. 156. 48 YCGK 11.6.2019 tarih ve 2017/771 E, 2019/469 K: “El konulan eşyanın geçici olarak Devletin kontrolü altında kalması nedeniyle, değerinin muhafazası ve zarar görmemesi için gerekli tedbirler yetkili merciler tarafından alınmalıdır. CMK’nın 132. maddesinde de; el konulan eşyanın, zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp meydana gelme tehlikesinin varlığı hâlinde, hükmün kesinleşmesinden önce elden çıkarılabileceği, değerinin muhafazası ve zarar görmemesi için gerekli tedbirlerin alınacağı, soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından, bakım ve gözetimiyle ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhâl iade edilmek koşuluyla, muhafaza edilmek üzere,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1