288 Elkoymanın Hukuki Sonuçları Bağlamında Elkonulan Eşya ve Diğer Malvarlığı Değerlerinin ... değildir. Bu durumda teslimin gerekmesi halinde koşulları varsa yukarıda belirttiğimiz emaneten teslim kurumunun işletilmesi söz konusu olabilirse de eşyanın rayiç bedel karşılığı teslimine olanak bulunmayacaktır. Buna karşılık eşyanın tümü değil de bir kısmının örnek olarak alınması yoluyla da delil olarak kullanılması mümkünse, alınacak numunenin muhafazasına devam edilmesi ve fakat geri kalan kısmının rayiç bedel karşılığı teslime konu edilmesi olanaklıdır. İkinci olarak kanun, eşyanın rayiç değerinin derhal ödenmesi karşılığında teslim edilebileceğini hükme bağlamıştır. Bu nedenle bu hükmün uygulanabilmesi için eşyanın rayiç değeri tespit edilmeli ve teslim almak isteyen kişi tarafından ödenmelidir. Esasen CMK m. 123/3’de “Muhafaza altına alınan veya elkonulan eşya ya da malvarlığı değerlerinin kıymeti tespit edilir” hükmüne yer verildiğinden eşyanın kıymeti, muhafaza altına alma veya elkoyma ile birlikte tespit edilecekse de kanun rayiç değerden söz ettiğinden malın işlem tarihindeki piyasa değerinin ödenmesi talep edilecektir. Bu değerin, lüzumu halinde bilirkişi incelemesi yaptırılması yoluyla tespiti de mümkündür. Her durumda, bizce bu bedelin malın tesliminden önce ödenmiş olmasını aramak gerekmektedir. Nitekim kanun teslimin, rayiç bedelin derhal ödenmesi karşılığında yapılabileceğini hükme bağlamıştır. Bu nedenle rayiç bedel ödenmeden evvel eşyanın bu maddeye göre teslim edilebilmesi olanaklı değildir. 60 C. Teslim Usulü ve Teslimin Sonuçları CMK, emaneten teslim açısından, teslimin soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından yapılacağını hükme bağlamıştır.61 Rayiç bedel karşılığında teslim açısından ise bu teslim işlemini yapma yönünden kimin yetkili olduğuna dair CMK m. 132/6’da herhangi bir açıklamaya yer verilmemiştir.62 Ancak iki fıkra arasındaki sistematik ilişkiden yola çıkarak, CMK m. 132/5’in, kendisinden sonra gelen fıkra yönünden de yetkili mercii be60 Nitekim Suç Eşyası Yönetmeliği m.16/3’de de teslim işleminin yapılabilmesi için emanet bürosuna, eşyanın rayiç değerinin mahallin en büyük mal memurluğuna yatırıldığına dair makbuz ya da belge ibraz edilmesi gerektiği öngörülmüştür. 61 Yenisey/Nuhoğlu, s. 422; Soyaslan, s. 311; Özbek/Doğan/Bacaksız, s. 373. 62 Centel/Zafer, s. 484.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1