293 TBB Dergisi 2022 (159) Erkan SARITAŞ se kendiliğinden kalkacaktır.74 İkinci olarak, elkoyma kararına itiraz mümkün olup75 bu itirazın yerinde görülmesi halinde itiraz mercii aynı zamanda itiraz konusu olan elkoyma işlemi hakkında da bir karar vereceğinden (CMK m 271/2) bu suretle elkoymanın kaldırılmasına karar verilebilmesi de mümkündür. İtiraz merciinin vereceği karar kesin nitelikte olduğundan bu kararla birlikte elkoyma da kalkacaktır.76 Üçüncü olarak CMK m. 127’de, zilyetliğinde bulunan eşya veya diğer malvarlığı değerlerine elkonulan kimsenin, hâkimden “her zaman bu konuda bir karar verilmesini” isteyebileceği hükme bağlanmış olup bu istem üzerine elkoymanın kaldırılması da mümkündür.77 İşte tüm bu hallerde elkoymanın kaldırılması, eşyanın da sahibine iadesi zorunluluğunu doğuracaktır78 ve bu sonucu itibariyle de inceleme konumuz olan eşyanın veya malvarlığı değerlerinin iadesi kurumuna yaklaşmaktadır. Ancak her durumda elkoymanın kaldırılması, esasen yapılan elkoyma işleminin hukuka aykırılığı ile ilgilidir; örneğin itiraz mercii elkoyma kararına yapılan itirazı incelediğinde ve bunun sonucunda elkoymanın kaldırılmasına karar verdiğinde, tartışma konusu yaptığı husus bizatihi elkoyma işleminin hukuka uygun olup olmadığıdır. Bu değerlendirme, tedbire müsnet kararın yahut tedbirin icrasının kanuna uygun olup olmadığı veya yalnızca tedbirin devamının orantılı olup olmadığıyla ilgili olabilir.79 Bu çerçevede elkoymanın 74 Yurtcan, s. 433; Yenisey/Nuhoğlu, s. 415; Şahin/Göktürk, I, s. 355; Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma Gezer/Saygılar Kırıt/Alan Akcan/Özaydın/Erden Tütüncü/ Altınok Villemin/Tok, s. 525; Centel/Zafer, s. 481; Gökcen, s. 161; Gökcen/Balcı/ Alşahin/Çakır, s. 476; Özbek/Doğan/Bacaksız, s. 371. 75 Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma Gezer/Saygılar Kırıt/Alan Akcan/Özaydın/Erden Tütüncü/Altınok Villemin/Tok, s. 534; Öztürk/Eker Kazancı/Soyer Güleç, s. 181; Centel/Zafer, s. 481; Gökcen, s. 207; Özbek/Doğan/Bacaksız, s. 374; Aydın, s. 214; Parlar, s. 327. Krş. Özen, s. 756. 76 Bkz. Kunter, s. 660; Yurtcan, s. 581; Yenisey/Nuhoğlu, s. 884; Gökcen/Balcı/Alşahin/Çakır, s. 668. 77 Şahin/Göktürk, I, s. 356; Centel/Zafer, s. 481; Gökcen/Balcı/Alşahin/Çakır, s. 489; Özbek/Doğan/Bacaksız, s. 375; Özen, s. 755-756. Aynı mahiyette hükme, her üç el koyma türü için İtalyan Ceza Muhakemesi Kanunu’nda da yer verilmiştir. Buna göre şüpheli, sanık veya diğer ilgililer, her zaman elkoyma kararının gözden geçirilmesini hâkimden isteyebilirler (İtCMK m. 257, 318 ve 324). Bkz. Tonini, s. 374-375; Bernasconi, s. 306-307. 78 Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma Gezer/Saygılar Kırıt/Alan Akcan/Özaydın/Erden Tütüncü/Altınok Villemin/Tok, s. 535; Öztürk/Eker Kazancı/Soyer Güleç, s. 189; Gökcen/Balcı/Alşahin/Çakır, s. 490. 79 Bkz. ve krş. Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma Gezer/Saygılar Kırıt/Alan Akcan/
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1