306 Elkoymanın Hukuki Sonuçları Bağlamında Elkonulan Eşya ve Diğer Malvarlığı Değerlerinin ... yukarıda da belirttiğimiz üzere Cumhuriyet savcısının iadeye yönelik işlemi teknik anlamda bir karar mahiyetinde olmadığından CMK m. 267 vd. hükümlerine göre itiraz kanun yoluna tabi olması da mümkün değildir.117 Bu nedenle gerçekte burada bir taraf işlemine karşı tali ceza davası açılması öngörülmüştür.118 Buna göre Cumhuriyet savcısı tarafından iade talebi uygun görülerek, eşyanın iadesi yönünde işlem yapılmış ise bunun bir tali ceza davasına konu edilebilmesi mümkün değildir; örneğin mağdura iade edilen eşya için şüpheli, Cumhuriyet savcısı işlemine karşı elkonulan eşyanın kendisine iadesi istemiyle sulh ceza hâkimine başvuramaz. Zira bu ihtimalde bir ceza uyuşmazlığı değil şüpheli ile mağdur arasında, eşyanın zilyetliği konusunda hukuk mahkemelerinde çözülebilecek bir hukuk uyuşmazlığı mevzu bahis olacaktır ve eşya üzerinde hak iddia eden taraf her zaman hukuk mahkemesinde bu konuda dava açabilecektir. Buna karşılık eşyanın iadesi yönündeki talebin geri çevrilmesi halinde artık talep sahibi ile Cumhuriyet savcısı arasında hâkim tarafından çözülmesi gereken tali bir ceza uyuşmazlığı mevzu bahis olacağından, talebi geri çevrilen kimseler, sulh ceza hâkimine başvurarak aşağıda inceleyeceğimiz elkonulan eşya ve malvarlığı değerlerinin iadesi davası açabileceklerdir.119 kında hâkim 127. maddeye göre karar verir”. Buna göre ilgililer, savcının 263/4’e göre verdiği karara karşı hâkime başvurabileceklerdir. Haliyle bizdekinden farklı olarak sadece ret kararlarına değil iade kararlarına karşı da hâkime başvurulabilmesi olanaklıdır. Cordero, s. 843. Bu halde hâkim duruşma açarak tarafları dinleyecek ve başvuru konusunda bir karar verecektir. Ruggeri/Maggio, s. 814. 117 Benzer şekilde CMK m. 173’de Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara “itiraz” edilebileceği belirtilmiş ise de doktrinde bunun teknik anlamda bir itiraz değil bir tali ceza davası olduğu, zira Cumhuriyet savcısının bir yargılama makamı olmadığı ve yaptığı işlemin teknik anlamda bir karar mahiyetinde olmadığı belirtilmiştir. Bkz. Kunter, s. 512; Yenisey/Nuhoğlu, s. 682-683; Centel/Zafer, s. 606; Gökcen/Balcı/Alşahin/Çakır, s. 565. 118 Bkz. ve krş. Centel/Zafer, s. 483. 119 Koşulları oluşmasına rağmen eşyanın iade edilmemesi Devlet açısından tazminat sorumluluğunu doğuracaktır. Nitekim CMK m. 141/1-j’ye göre “Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında (…) Eşyası (…) zamanında geri verilmeyen, kişiler, maddi ve manevi her türlü zararlarını, Devletten isteyebilirler”. YCGK, 11.3.2021 Tarih ve 2017/18 E, 2021/100 K: “(…), el koyma amacının ortadan kalkması hâlinde, makul derecede ivedilikle el konulmuş eşya veya diğer malvarlığı değerlerinin ilgilisine iadesi gerekmektedir. Aksi hâlde Devletin tazminat sorumluluğu söz konusu olacaktır”, https://karararama.yargitay.gov.tr, (Çevrimiçi), 23.8.2021.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1