339 TBB Dergisi 2022 (159) Ahmet AYAR Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Devlet maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin öğrenimlerini sürdürebilmek amacıyla burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları (bilhassa engelli çocukları)4 topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Görüldüğü üzere, Anayasa’mız çocuğun eğitim hakkını korumuş ve onun kendisine ve topluma yararlı bir kişi olarak hazırlanmasını sağlayıcı genel ilkeleri belirlemiştir. Türk Medeni Kanunu’nda da ana-baba çocuk ilişkileri ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir. Medeni Kanun’a göre, ana-baba, çocukların bakımını, eğitimini sağlamak, onların yüksek yararlarına uygun kararları almak ve uygulamakla yükümlüdürler (TMK 185, 327, 328, 339, 340, 346, 350).5 Milli Eğitim Temel Kanunu’nda6 ise Türk milli eğitiminin genel amaç ve ilkeleri ile eğitim sisteminin genel yapısını düzenleyen hükümler yer almaktadır. Bilindiği üzere çocuk haklarına ilişkin düzenlemeler en geniş kapsamıyla ülkemizin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde7 yer almaktadır. Çocuğun eğitim hakkı da bu uluslararası sözleşmede ayrıntısıyla ele alınmıştır. Tabii burada asıl mesele söz konusu eğitim hakkının içeriğinin 21. yüzyıl gereksinimleri doğrultusunda nasıl yorumlanması gerektiğidir. Gerçekten de eğitimde çocuk hakkı denilince toplumun genel algısının “okula gidebilmek” ile sınırlı olmaması gerekir. Zira eğitimin “içeriği ve nasıl verildiği” de bu hak4 Bu hususta ayrıntılı bilgi için bkz. Selda Çağlar, “Uluslararası Hukuk ve Türk Hukuk Sisteminde Engellilerin Eğitim Hakkı ve Devlet Yükümlülükleri”, İstanbul 2009, s. 1 vd. 5 Bu hususta ayrıntılı bilgi için bkz. Sevgi Usta, “Velayet Hukuku”, İstanbul 2016, s. 277 vd; Mehmet Erdem/İsmail Dede, “Türk Medeni Kanunu Kapsamında Çocuğun Eğitim Hakkı ve Bu Hakkın Sınırlarına İlişkin Değerlendirmeler”, Türk Medeni Kanunu Hükümlerinin Çocuk Hakları ile Uyumlaştırılması (Editörler: Aslı Makaracı Başak/Seda Öktem Çevik/Gülen Sinem Tek), Ankara 2021, s. 251-266. 6 RG. 24.6.1973, Sayı: 14574. 7 Uluslararası hukukta çocuk haklarını düzenleyen temel yasal metin Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’dir. Çocuk Hakları Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde kabul edilmiş ve 2 Eylül 1989 tarihinde oybirliği ile kabul edilmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1