353 TBB Dergisi 2022 (159) Ahmet AYAR 16 yaşındaki çocukların evlenmesine bir yasal düzenleme ile müsaade etmemek gerekir.47 Son olarak belirtelim ki, mehaz İsviçre Medeni Kanun’unda (ZGB) 1995 yılında yapılan isabetli bir değişiklik ile evlenme yaşı her iki cins için de 18 olarak belirlenmiştir (ZGB 94)48. C. ÇOCUĞUN YÜKSEK YARARINA ÖNCELİK TANINMASI Çocuğun yüksek yararına öncelik tanınması ilkesi Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin en temel ilkesidir. Gerçekten de idare hukukunda “kamu yararı” neyse, çocuk hukukunda da “çocuk yararı” odur49. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesine göre, yasama organları, yönetsel makamlar, mahkemeler, sosyal yardım kuruluşları ve ana babalar tarafından çocuklarla ilgili olarak yapılan tüm faaliyetlerde çocuğun yararı göz önünde tutulacaktır. Buna göre çocuğun söz konusu olduğu her durumda karar vericiler (anne, baba, vasi, öğretmen, okul yöneticileri, hâkim, savcı, polis, hekim, sosyal hizmet uzmanı), çocukların yararına ya da zararına ileride doğurabileceği ekonomik, sosyal, kültürel ve psikolojik sonuçlarını düşünmeden çözüm üretmemelidir. Diğer taraftan, çocuğun yüksek yararı kavramı ne kanunlarda ne de Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde tanımlanmamıştır. Çocuk yararı, birden fazla alanı ilgilendiren ve zamana göre değişkenlik gösteren bir kavramdır.50 Dolayısıyla Kanun koyucular haklı olarak bu alanda bir tanım yapmaktan kaçınmaktadırlar. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin ifadesiyle çocuğun yararı kavramı, çerçevesi esnek, hâkimin takdirine açık, somut olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenmesi gereken bir kavramdır. 47 Bu yöndeki haklı bir eleştiri için bkz. Ebru Ceylan, “Türk ve İsviçre Hukukunda Evliliğin Şartları ile İlgili Değerlendirmeler”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 1, Ocak 2021, s. 14-15. 48 Lukas Iseli, “ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, OFK- Orell Füssli Kommentar”, Zürich 2016, s. 240-242; Stephan Keller, “Personen- und Familienrecht – Partnerschaftsgesetz Art. 1-456 ZGB – PartG”, Zürich 2016, s. 332-333; Alman Medeni Kanunu’nun 1303. maddesinde de “evlenmeye erginlik” şartı vardır. Bu şarta göre evlenecek kişi kural olarak 18 yaşını doldurmuş olmalıdır. Bu hususta ayrıntılı bilgi için bkz. MAJER, Christian Majer/Tülay Schmid, “Reşit Olmayan Kişilerin Evlilik Konusunun Almanya’da Ele Alınışı”, Hukuk Köprüsü, Cilt: 6, Sayı: 13, Aralık 2017, s. 65-74. 49 Serozan, s. 65. 50 Akyüz, s. 53.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1