367 TBB Dergisi 2022 (159) Mehmet AKÇAAL Ledger Technology=DLT)’dir.14 Dağıtık defter teknolojisinde merkezi olmayan şekilde organize edilmiş dijital bir kayıt, bir değer birimine ilişkin yetkilendirmeyi ifade eder. Dağıtık defter teknolojisine dayalı bir kayıtta depolanan değer birimlerine ise token (jeton=kripto varlık) denir. Merkezi olmayan bu kayıt, ilgili tüm verilerin kaydedildiği bir veri yapısından oluşur. Keza, verilerin, çeşitli merkezi olmayan veri tabanları (Node’ler=düğümler) arasında nasıl karşılaştırılacağını ve değiş tokuş edileceğini belirleyen bir protokol de buraya dâhildir. Bu veri yapısı, ilgili jeton hakkındaki bütün işlemleri bir veri arşivi olarak belgeleyen bir blok zincirine dayanmaktadır. Böylece, veriler, blok zincirindeki blokların arka arkaya sıralanması suretiyle depolanır.15 Görüldüğü üzere, dijital varlıkları blok zincirinde jetonlar temsil eder. Nitekim, malın bedelini ödemek için blok zincirindeki katılımcılar arasında bitcoin değiş tokuş edilebilir. Meselâ, (A) katılımcısının (B) katılımcısına belirli sayıda bitcoin gönderdiği ve (B) katılımcısının artık bu bitcoinlerin sahibi olduğu bilgisi blok zincirinin yeni bir bloğuna kaydedilir.16 Dağıtık defter teknolojisinin merkezi olmayan yapısı ise, gerekli verilerin sınırsız sayıdaki sunucuya (server’a) dağıtılmasını sağlar.17 Yani, veriler, merkezi bir veri tabanında toplanıp onunla karşılaştırılmaz; aksine, düğümler (node’ler) tarafından işlenerek doğrulanırlar. Düğümlerin her biri veri arşivinin eksiksiz bir kaydını tuttuğu için bu sistem merkeziyetçi bir yapıya değildir. Düğümler tarafından saklanan veri kayıtları, protokolün kurallarına göre karşılaştırılır. Böylece, düğümlerin çoğunluğuna uygun düşen veri kaydının sürümü doğru kabul edilir.18 Protokol, diğer şeylerin yanı sıra, ilgili jeton üzerindeki yetkinin doğrulanmasını ve jetonlar aracılığıyla işlemlerin yapılmasını düzen14 Hans Caspar von der Crone/Fleur Baumgartner, “Digitalisierung des Aktienrechts – Die Ausgabe von Aktien als Registerwertrechte”, SZW 2020, s. 352; Hans Caspar von der Crone/Franz Kessler/Luca Angstmann, “Token in der Blockchain”, SJZ 2018, s. 338. 15 Dominik Oswald, Erlös aus Kryptowährungen, Schulthess, Zürich 2021, s. 17 vd.; Aref/Fábián/Weber, s. 386; Adem Yelmen, “Bitcoinin Satış Sözleşmesinin Bedel Unsuru Açısından Değerlendirilmesi”, SÜHFD., C. 28, S. 1, 2020, s. 274-275. 16 Kaulartz/Schmid, s. 299. 17 Hans Caspar von der Crone/Merens Derungs, “Aktien als digitalisierte Werte”, SZW 2019, s. 3. 18 Von der Crone/Kessler/Angstmann, s. 338; Aref/Fábián/Weber, s. 386.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1