377 TBB Dergisi 2022 (159) Mehmet AKÇAAL jetonların (önceki) sahiplerinin TMK m. 683/II (Art. 641/II ZGB) uyarınca bilgisayar korsanlarına karşı onların iadesi için istemde bulunup bulunamayacakları meselesi gündeme gelmektedir. Buna olumlu cevap verilmesi ancak değiştirilemeyen jetonların Medenî Kanun anlamında birer eşya olarak kabul edilmesi halinde mümkündür.54 Eşya kavramının kanunda açık bir tanımı yoktur. Ancak kanunun dayandığı anlayış gereğince, eşya, üzerinde hâkimiyet kurmaya elverişli, kişilik dışı, sınırları belirli maddî bir varlıktır. Nitekim, taşınır mülkiyetinin konusuna da nitelikleri itibariyle taşınabilen maddî şeyler ile edinmeye elverişli olan doğal güçler dâhildir (TMK m. 762; Art. 713 ZGB). Şu hâlde, hâkim görüş gereğince sadece üç boyutlu olup madde itibariyle hâkimiyete elverişli varlıklar eşya olarak nitelendirilebilir.55 Bu sebeple, kanunda bir değişiklik yapılmadıkça, değiştirilemeyen jetonların Medenî Kanun anlamında eşyayla bir tutulması isabetli olmaz.56 Bununla birlikte, azınlıktaki bir görüşe göre, jetonların eşya olarak nitelendirilmesi mümkündür.57 Çünkü, eşya kavramı kanunda tanımlanmamış olup, buna işlevsel açıdan yaklaşılmalıdır. Nitekim, jetonlar teknik yapısı itibariyle hakkın öznesi kategorisine dâhildir ve münhasıran bir hâkimiyet sağlamaktadırlar. Dolayısıyla, bunların içerdiği veri de Medenî Kanun anlamında birer eşya olarak değerlendirilmelidir.58 Blok zinciri sayesinde, ilgili hak sahibine değiştirilemeyen jetonların münhasıran hâkimiyet sağladığı hususu doğrudur. Ne var ki, ikinci görüş isabetsizdir. Zira, Medenî Kanun anlamında eşya bakımından maddîlik (cismanilik) unsuru şarttır. Dolayısıyla, jetonların Medenî Kanun anlamında eşya olmadığını savunmak daha isabetlidir.59 54 Kaulartz/Schmid, s. 299; Aref/Fábián/Weber, s. 390. 55 von der Crone/Kessler/Angstmann, s. 339. 56 Böyle bir değişikliğe misal Alman Hukuku’ndan gösterilebilir. Haziran 2021’de yürürlüğe giren Elekronik Kıymetli Kanunu’nda, elektronik kıymetli evrakın (ve şartların varlığı halinde kripto kıymetli evrakın) BGB § 90 anlamında eşya sayılacağı açıkça öngörülmektedir (§ 2 Abs. 3 eWpG). Bkz. BGBl. 2021, 1423. 57 Martin Eckert, “Digitale Daten als Wirtschaftsgut: Besitz und Eigentum an digitalen Daten”, SJZ 2016, s. 273 vd. 58 Florent Thouvenin/Rolf H.Weber, “Zum Bedarf nach einem Dateneigentum”. Jusletter IT, 2017, N. 14 vd. 59 Sebastian Omlor, “Digitales Eigentum an Blockchain-Token – rechtsvergleichende Entwicklungslinien”, ZVglRWiss 2020, s. 49; Daniel Hürlimann/Herbert Zech, “Rechte an Daten”, sui-generis 2016, s. 92; Sebastian Omlor, “Kryptowährungen
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1