389 TBB Dergisi 2022 (159) Mehmet AKÇAAL 2. Küllî Halefiyet İlkesine Tâbi Olmak Bakımından Kanun koyucu, mirasın mirasçılara geçmesi bakımından küllî halefiyet ilkesini kabul etmiştir. Bu itibarla, mirasbırakanın mirasçılara geçmeye elverişli hak ve borçları onun ölümüyle birlikte bir bütün olarak kendiliğinden mirasçılara geçer (TMK m. 599/I). Bu emredici bir hukuk kuralıdır. Dolayısıyla, mirasbırakan küllî halefiyet ilkesini yapacağı bir ölüme bağlı tasarrufla bertaraf edemez.104 Küllî halefiyet ilkesi gereğince, mirasın mirasçılara geçmesi için mirasbırakanın ölümü yeterlidir. Keza, gaiplik kararı gibi ölümle bir tutulan haller de aynı sonucu doğurur. Mirasın geçmesi için, mirasçıların kabulüne ve hatta haberdar olmalarına bile gerek yoktur. Miras, mirasçılara ölüm anında, kendiliğinden ve kanun gereğince geçer; devir veya tescil gibi ayrı ayrı tasarruf işlemlerinin yapılması gerekmez.105 Aynı şekilde, miras, mirasçılara bir bütün olarak geçer. Başka bir deyişle, mirasbırakanın ölümüyle birlikte ona ait haklar veya borçlar ayrı ayrı değil, hepsi bir bütün olarak mirasçılara geçer.106 Küllî halefiyet ilkesi bakımından kanunî mirasçılarla iradî mirasçılar arasında hiçbir fark yoktur. Ölüme bağlı tasarruf yoluyla mirasçı olarak atanan kimseler de ölümle birlikte mirasçı sıfatını kazanırlar. Değiştirilemeyen jeton niteliğindeki sanat eserlerinin terekeye dâhil oldukları yukarıda açıklanmıştır. Dolayısıyla, küllî halefiyet ilkesi bir tür dijital varlık olan değiştirilemeyen jetonları da kapsar. Ancak, önceden belirtildiği üzere, değiştirilemeyen jeton niteliğindeki sanat eserleri üzerindeki fikrî haklar kapsamındaki manevî ve malî yetkiler arasındaki farklar burada unutulmamalıdır. Dolayısıyla, değiştirilemeyen jeton niteliğindeki sanat eseri üzerindeki sadece malî yetkiler küllî halefiyet ilkesine tâbidir. Mirasçılar, söz konusu yetkileri mirasbırakanın ölümüyle birlikte kendiliğinden kazanırlar. Üstelik, mirasçılar malî yetkileri ayrı ayrı değil, bir bütün halinde kazanırlar.107 104 Eren/Yücek Aktürk, N. 59-60; Kocayusufpaşaoğlu, s. 41; Öztan, s. 21; Dural/Öz, N. 74; İmre/Erman, s. 10; Antalya, N. 148 vd. 105 Eren/Yücek Aktürk, N. 62; Öztan, s. 21; Dural/Öz, N. 79; Rona Serozan/Baki İlkay Engin, Miras Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012, N. 64; Antalya, N. 154-155. 106 Eren/Yücer Aktürk, N. 64; Kocayusufpaşaoğlu, s. 41-42; Öztan, s. 21; Dural/Öz, N. 80; İmre/Erman, s. 11; Antalya, N. 155. 107 Künzle, s. 39-40.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1