391 TBB Dergisi 2022 (159) Mehmet AKÇAAL 4. Borçlardan Şahsen ve Müteselsil Sorumluluk Bakımından Mirasbırakanın borçları bakımından da küllî halefiyet ilkesi geçerlidir. Başka bir deyişle, mirasbırakanın borçları, kendiliğinden mirasçıların borcu haline gelir. Bunun için ayrıca borcun üstlenilmesine gerek yoktur. Böylece, mirasçılar, borçlardan dolayı şahsen ve sınırsız sorumlu olurlar. Yani, devletin kanunî mirasçılığı (TMK m. 631/II) haricinde, mirasçılar, mirasbırakanın borçlarından dolayı sadece terekeden kendi miras paylarına düşecek mallarla değil, bütün malvarlıklarıyla sorumludur.111 Ne var ki, yukarıda açıklandığı üzere, değiştirilemeyen jeton niteliğindeki sanat eseri meydana getirme borcunu üstlenen mirasbırakan öldüğü takdirde, bundan mirasçılar sorumlu tutulamaz. Bununla beraber, mirasçıların borçlardan sorumluluğu bakımından müteselsil sorumluluk esası geçerlidir (TMK m. 681/I; TBK m. 162 vd.). Dolayısıyla, alacaklı alacağının tamamını dilerse bütün mirasçılardan dilerse bir mirasçıdan isteyebilir.112 Meselâ, eser sahibi lisans sözleşmesiyle birisine değiştirilemeyen jeton niteliğindeki eseri üzerindeki lisans hakkını devretme borcu altına girer; ancak bunu ifa etmeden önce ölürse, mirasçılar malî yetkileri lisans alana devretme borcu bakımından müteselsilen sorumlu olurlar. Keza, değiştirilemeyen jeton niteliğindeki sanat eseri için eser sahibine belli bir oranda telif ödenmesi kararlaştırılmışsa, değiştirilemeyen jetonu devralan kimse bunu ödemek zorundadır. Aksi takdirde, eser sahibinin ölümünde olduğu üzere, borçlunun ölümü halinde de bundan dolayı müteselsil sorumluluk söz konusu olur. 5. Ölüme Bağlı Tasarruflara Konu Olmak Bakımından Ölüme bağlı tasarruflar, hüküm ve sonuçlarını mirasbırakanın ölümünden sonra ve onun terekesinde meydana getiren hukukî işlemlerdir. Ölüme bağlı tasarruf kavramı iki farklı anlama gelir. Bunlar, şeklî anlamda ölüme bağlı tasarruflar ve maddî anlamda ölüme bağlı tasarruflardır.113 111 Eren/Yücer Aktürk, N. 68; Öztan, s. 23; Ali Naim İnan/Şeref Ertaş/Hakan Albaş, Türk Medenî Hukuku, Miras Hukuku, 8. Baskı, İleri Yayınevi, İzmir 2012, s. 77; İmre/Erman, s. 12; Antalya, N. 162. 112 Eren/Yücer Aktürk, N. 69; Öztan, s. 23; Dural/Öz, N. 1894; İmre/Erman, s. 12; Antalya, N. 163. 113 Eren/Yücek Aktürk, N. 185-186; Kocayusufpaşaoğlu, s. 127; Öztan, s. 18; Dural/ Öz, N. 72; İmre/Erman, s. 13-14; Antalya, N. 357, 360.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1