KAMBİYO SENETLERİNİN ZIYAI NEDENİYLE ALINAN İPTAL KARARI VE BU KARARIN SENET İLE İLGİSİ OLAN TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERE ETKİSİ THE ANNULMENT DECISION TAKEN BY THE COURT DUE TO THE LOSS OF THE NEGOTIABLE INSTRUMENTS AND ITS EFFECT ON THE RELATIONS BETWEEN THE INTERESTED PARTIES IN THE NOTE Melih SÖNMEZ* Özet: TTK md. 645 gereğince kıymetli evrakın içerdiği hak ile senet arasında sıkı bir ilişki vardır. Bundan dolayı da esas olarak hak, senetten ayrı ileri sürülememektedir. Zaten TTK md. 646 hükmü uyarınca kıymetli evrak borçlusu, senedin kendisine ibraz edilmesiyle ödeme yapmak ile yükümlüdür. Fakat senedin zayi olması durumunda senette hak sahibi olarak gözüken kişinin, hakkını talep edememe riski ortaya çıkabilmektedir. Bir kıymetli evrak çalınma, yırtılma, kaybolma, yanma veya vasıfları okunmayacak hale gelme gibi nedenler ile zayi olabilir. Bu tür nedenler ile senedin fiziki varlığının yok olmasının, alacak hakkının da yitirilmesi olarak yorumlanması hakkaniyet kuralları ile bağdaşmayacaktır. Senette hak sahibi olarak kabul edilen kişi aleyhine gözüken bu adaletsiz yaklaşımın önüne geçmek için, menfaatler dengesi çerçevesinde kıymetli evrakın mahkeme vasıtasıyla iptali öngörülmüştür. TTK md. 651 hükmü uyarınca mahkeme yoluyla alınacak iptal kararının en temel amacı, belirli prosedürler neticesinde iptal kararıyla hakkın senetsiz bir şekilde talep edilmesine veya yeniden senedin düzenlenmesine imkân vermektir. İptal kararının en temel hukuki sonuçlarından bir tanesi, senedin teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırmaktır. Burada sorulması gereken soru, iptal kararının kambiyo senedi ile ilgisi olan taraflar bakımından ne tür etkisi/etkileri olacağıdır. İptal kararının senetteki taraflara olan etkileri üç temel perspektifte analiz edilebilir; iptal kararı aldıran hamil ve senet borçlusu arasındaki ilişkiye etkisi; senet borçlusu ve senedi elinde bulunduran üçüncü kişi arasındaki ilişkiye etkisi ve iptal kararı aldıran hamil ve müracaat borçlularına olan etkisi. Bu minvalde bu çalışmanın temel amacı, kambiyo senedi elindeyken zayi olan hak sahibinin aldıracağı iptal kararının etkisini, senet üzerindeki ilgili taraflar bakımından incelemektir. * Dr. Öğr. Üyesi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı, [email protected], ORCID: 0000-0003-40749641, Makalenin Gönderim Tarihi: 06.09.2021, Kabul Tarihi: 06.09.2021
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1