449 TBB Dergisi 2022 (159) Melih SÖNMEZ bakımından ortaya çıkan bu temel farkın nedeni, kıymetli evrakın en temel unsuru olan hak ve senet arasındaki sıkı ilişkiden kaynaklanmaktadır. Bir adi senedin içerdiği hak senetsiz bir şekilde talep edilebilecekken, kıymetli evrak niteliğindeki senetlerin içerdiği hak ancak senedin ibrazı ile talep edilebilecektir. Bu sebepten ötürü, kıymetli evrak için iptal müessesesinin, Türk Ticaret Kanunu’nda özel olarak düzenlendiği ileri sürülmektedir.31 Ayrıca, kıymetli evrak niteliği haiz olan bazı senetlerin düzenlenmesi, kambiyo senetleri gibi, ağırlaştırılmış şekli şartlara tabi kılınmış olabilir. Bu tür senetlerde zorunlu unsurların eksiklikleri senedin geçerliliğini etkileyeceğinden dolayı, bu nitelikteki zorunlu unsurları barındırmayan bu tür senetlerin de iptali istenemez.32 Boş çek yapraklarının zayi olması durumunda da, senet borçlunun imzasını taşımadığından, diğer bir ifadeyle kıymetli evrak niteliği henüz haiz olmadığından dolayı, iptal müessesesinden yararlanılamayacaktır.33 Fakat karşılıksız bir çekin, kıymetli evrak niteliği devam ettiğinden dolayı, karşılıksız çeklerin zayi olması durumunda senedin iptali istenebilir.34 2.2.2. Önleyici Önlemler ve İptal Prosedürleri Senedin zayi olması, senedin üçüncü kişiler tarafından ele geçirilmesi ve senet borçlusuna ibraz edilmesi riskine neden olabilir. İşte bu gibi hallerde, zayi olan kıymetli evrakta hak sahibi olan kişinin, senet borçlusu tarafından senedi ibraz eden kişilere karşı yapacağı ödemeyi engelleyici tedbirler alması gerekmektedir. TTK md. 658/2, 662/1, 757/1 hükümleri kapsamında önleyici önlemler, zayi olduğu iddia edilen bir kıymetli evraka karşı alınacak bir iptal kararına kadar, senedin senet borçlusuna ibraz edildiği bir durumda, kıymetli evrakta alacaklı olduğu anlaşılan kişiye karşı ödemeyi engelleme amacı taşımaktadır. 31 Bozer/Göle, s.46-47. 32 Pulaşlı, s.93-94. 33 Kendigelen/Kırca, (Kırca) s.56; ayrıca bknz. Yargıtay 11.HD., 11.03.2019T., 2018/10E., 2019/1951K., https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/, e.t. 04.05.2021; Yargıtay 11.HD., 12.06.2014T., 2014/4100E., 2014/11296K., https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/, e.t. 04.05.2021. 34 Kendigelen/Kırca, (Kırca) s.56; ayrıca bknz. Yargıtay 11.HD, 06.06.2018T., 2016/11997E., 2018/4372K., https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/, e.t.04.05.2021.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1