465 TBB Dergisi 2022 (159) Melih SÖNMEZ sunun aksine vade öncesi gerçekleştirilen bir durum tespitidir.88 Bu bakımdan poliçede muhatap, kabule arz işlemi çerçevesinde poliçeyi kabul etmezse, poliçede müracaat hakkı kabul etmeme protestosu neticesinde vadeden önce mümkün hale gelecektir. Pulaşlı’nın ödememe protestosu çekildikten sonra müracaat hakkının kullanılacağı aşamada zayi olan bir senet için yukarıda belirttiği görüş, poliçeler bakımından kabul etmeme protestosu çekildikten sonra müracaat hakkının kullanılacağı bir aşamada zayi olan bir senet için alınacak iptal kararında da geçerli olmalıdır. Çek için ise iptal kararıyla müracaat hakkının kullanılmasında istisnai bir durumun olduğu söylenebilir. Yukarıda da ifade edildiği üzere müracaat hakkının kullanılmasında durum tespiti önemli şartlardan birisini oluşturmaktadır. TTK md. 808’de ise poliçe ve bonodan farklı olarak çekte durum tespiti bakımından ödememe protestosuna ek olarak “muhatap tarafından ibraz günüde gösterilmek suretiyle, çekin üzerine yazılmış olan bir tarihi beyanla veya bir takas odasının, çek zamanında teslim edildiği halde ödenmediğini tespit eden tarihli bir beyanıyla” yapılabilme hakkı tanınmıştır. Fakat zayi olan bir senette, senet hamilinin bu yöntemleri kullanarak durum tespiti yapması mümkün değildir. Bu kapsamda çekte iptal kararı prosedürü tamamlanmadan müracaat hakkının kullanılabilmesi için, TTK md. 757/2 hükmü kapsamında ibraz süresi içerisinde, mahkemece çek bedelinin bir bankaya tevdi edilmesine izin verilmesi görüşü savunulmaktadır.89 Zayi edilen bir çek için, ibraz süresinden önce tevdii talebinde bulunulmasının çekte müracaat hakkını koruyacağı görüşü, doktrinde eleştirilmektedir. Örneğin Öztürk’e (Dirikkan) göre kanun koyucu ilgili hükme böyle bir sonuç bağlamamıştır.90 Ayrıca Kırca kambiyo senetlerinde müracaat hakkının kullanılması noktasında senetler arasında bir ayırım yapılamayacağı görüşünü savunmaktadır.91 Bu minvalde müracaat hakkının sadece durum tespiti yapıldıktan sonra alınan iptal kararı bakımından tüm kambiyo senetlerine uygulanabileceği görüşünün daha yerinde olacağı kanaatine varmaktayız. 88 Öztan, s.141. 89 Gürühan, s.290. 90 Öztürk (Dirikkan), s.90. 91 Kendigelen/Kırca, (Kırca) s.74.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1