506 AİHM’de Görülen Davalarda Üçüncü Tarafların Müdahil Olması 36. maddesine ve AİHM Usul Tüzüğü’nün 44. maddesine göre belli koşullar altında AİHM’de üçüncü kişiler bireysel başvuru prosedürüne müdahil olabilmektedir. I- Davaya Müdahil Olma Prosedürü Prosedüre müdahil olarak katılım AİHM’nin re’sen daveti yahut müdahil olmak isteyenin talebi ile gerçekleşmektedir. Müdahil olmanın ön koşulu bu bağlamda hakkında şikâyet yapılan devletin hükümetine AİHM’nin şikâyeti iletilmesidir. Dava tarafları dışındaki tüm AİHS tarafı devletler ve şikâyetçi pozisyonunda olmayan ilgili kişiler hukukun gereğinin yerine getirilmesi adına daire başkanının re’sen yaptığı davete istinaden davaya katılabilirler. Davaya talep üzerine katılma ise Usul Tüzüğü’nün gereklerini yerine getiren bir dilekçe ile gerçekleşmektedir. Bu dilekçelerin yeterli olarak gerekçelendirilmesi ve hakkında şikâyet yapılan devletin hükümetine şikâyetin iletilmesinden itibaren 12 hafta içinde yazılı olarak resmi dillerden birinde hazırlanarak mahkemeye sunulması gerekmektedir. Üçüncü kişilerin davaya müdahil olma uygulaması bu konuda AİHS’de henüz bir hukuki dayanağın bulunmadığı yetmişli yıllara gitmektedir. Young, James ve Webster davasında AİHM İngiliz Sendikası Trade Union Congress’in görüş vermesine izin vermiştir. Aynı şekilde Winterwerp davasında ilk kez birçok AİHS tarafı devlet Hollanda’ya karşı görüş bildirmiştir.1 AİHS metni üç tür müdahil olma durumu kabul etmektedir. AİHS’nin 36. madde, 1. fıkrası AİHS tarafı diğer devletlerin prosedüre katılımı için düzenleme öngörmektedir. Aynı maddenin 3. fıkrası Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri’nin davaya katılımı için özel bir düzenleme içermektedir; 36. maddenin 2. fıkrası diğer üye devletler yanı sıra ilgili kişilerden söz etmektedir. Bu düzenlemeye büyük ölçüde AİHM’nin dört farklı müdahil olma uygulaması esas olmuştur. Bunlar, hakkında şikâyet yapılan devlet dışındaki AİHS tarafı devletler, uluslararası kuruluşlar ve organlar, sivil toplum kuruluşları ve ulusal seviyede görülen davada taraf olanlardır. AİHS tarafı devletler dilekçe ile yahut AİHM’nin re’sen yaptığı davet üzerine davaya katılabilir. Başlangıçtan itibaren davaya taraf ol1 EGMR, Young, James ve Webster/Grossbritannien, 7601/76, 7806/77, 13.08.1981, Z.8; EGMR, Winterwerp/Niederlande, 6301/77, 24.10.1979, Z.7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1