508 AİHM’de Görülen Davalarda Üçüncü Tarafların Müdahil Olması Avrupa Konseyi bünyesinde birkaç yıl önce oluşturulan İnsan Hakları Komiserliği de birçok kez re’sen yapılan davet üzerine AİHM’de görülen davalara katılmıştır. AİHS’nin 36. madde, 3. fıkrasına göre İnsan Hakları Komiseri davanın görüldüğü daire yahut Büyük Daireye davayla ilgili görüş verebilir ve duruşmalara katılabilir. İnsan Hakları Komiseri bu düzenleme ile vatandaşı tarafından dava açılan devlet gibi davaya müdahil olma olanağı elde etmiştir.5 AB’nin AİHS’ne katılımı söz konusu olduğu takdirde (Lizbon Sözleşmesi’nde öngörülen düzenlemeye istinaden) AB’nin AİHM’de görülen davalara AİHS’de yer alan hukuk düzeninin korunması amacı ışığında müdahil olması mümkün olacaktır. AB’nin AİHS’ne katılımı, AİHS bağlamında insan haklarının korunmasına ilişkin Birlik çıkarlarının ve AİHS tarafı devletlerin çıkarlarının örtüşmesini temin edecektir.6 Üçüncü taraf olarak davaya müdahil olan uluslararası örgütler de AİHM’de görülen davalara aynı misyonlarla katılmaktadır. BM organları ile Avrupa Konseyi organları ve kurumlarının AİHM’de müdahil olmaları bu tabloyu yansıtmaktadır. Bu kuruluşlar ve organlar davaya kendi çıkarlarını temsil için değil, AİHM’nin karar oluşturmasında hukuki yardım anlamında bilirkişi işlevi görmek için müdahil olmaktadır. Önem taşıyan sorunlarla bağlantılı olarak genel yahut belli insan haklarını koruma amacına sahip sivil toplum kuruluşları da dilekçe yolu ile yahut AİHM’nin re’sen davet üzerine AİHM’de görülen davalarda müdahil olabilmektedir.7 Sivil toplum örgütleri öncelikle genel olarak insan haklarının yorumu ve saptanması bağlamında insan haklarını koruma uygulamasına katkı sağlamaktadır. Şikâyetçilerin desteklenmesi de büyük ölçüde müdahil olan sivil toplum kuruluşunun amaçlarından biridir. İnsan hakları odaklı çalışan sivil toplumörgütleri aynı zamanda Uluslararası Hukuk’un geliştirilmesi, bağış yapılmasını 5 Laurence Burgorgue-Larsen, “Les interventions éclairées devant la Cour européenne des droits de l’homme ou le rôle stratégique des amici curiae (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde görülen davalara müdahil olma- amicus curiae’nin stratejik rolü)”, Prof. Dr. Jean Paul Costa için Armağan, IJBF, 2012, Berlin/Munich Vol.33, s.67-82, De Gruyter, 6 Walter Obwexer, “Der Beitritt der EU zur EMRK: Rechtsgrundlagen, Rechtsfragen und Rechtsfolgen”, EuR 2012, Heft 2, s.115 vd. 7 Karner davasında ILGA-Europe’un (European Region of the International Lesbian and Gay Association) davaya müdahil olmasına izin verilmiştir; EGMR, Karner/Österreich, 40016/98, 24.07.2003, Z.8
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1