62 Parlamento Seçimlerinde Cinsiyet Kotaları III. Cinsiyet Kotası Türleri ve Uygulamaları 1. Kota Türleri Kotalar öncelikle Anayasalarda düzenlenen kotalar, kanunların öngördüğü kotalar ve siyasi partilerin gönüllü olarak uyguladığı kotalar olarak tasnif edilebilir.48 İlk iki kota biçimi hukuki düzenleme ile getirilen (yasal)49 kotalar olarak adlandırılmaktadır.50 Bu bağlamda iki temel kota türü bulunmaktadır:51 Hukuki düzenleme ile getirilen kotalar ve siyasi parti kotaları. a) Hukuki Düzenleme ile Getirilen (Yasal) Kotalar Hukuki düzenleme ile getirilen kotalar52 siyasi partiler açısından bağlayıcıdır ve kotaya ilişkin kurallara uyulmadığında devletin yaptırım uygulayabilmesini mümkün kılmaktadır.53 Bu kota türünün iki alt çeşidi bulunmaktadır. i) Hukuki Düzenleme ile Getirilen Aday Kotaları Hukuki düzenleme ile getirilen aday kotaları54 söz konusu oldu48 Dahlerup/Freidenvall, Gender Quotas, s. 32; Drude Dahlerup, “Quotas are Changing the History of Women” in: Ballington J. (Ed.), The Implementation of Quotas: African Experiences, Quota Report Series, IDEA, Sweden-2004, (Quotas), s. 18. 49 Bu kota türü için İngilizce’de “legal (legislated) quotas” ifadesi kullanılmaktadır. Bkz. Freidenvall Lenita-Dahlerup Drude, Electoral Gender Quota Systems and Their Implementation in Europe, European Parliament, Dirocterate General For Internal Policies, Brussels-2013, (Quota Systems), s.12; Dahlerup/Freidenvall, Gender Quotas, s. 33. 50 Dahlerup/Freidenvall, Gender Quotas, s. 33. 51 Freidenvall/Dahlerup, Quota Systems, s. 6. Bu bağlamda kotalar üçlü tasnife de tabi tutulmaktadır. Söz konusu tasnif şu şekilde yapılmaktadır: Hukuki düzenleme ile öngörülen aday kotaları, rezerve edilen sandalyeler ve siyasi parti kotaları. Bkz. Dahlerup/Hilal/Kalandadze/Kandawasvika Nhundu, s. 16. 52 Bu kota türü için İngilizce’de “legal (legislated) quotas” ifadesi kullanılmaktadır. Bkz. Freidenvall/Dahlerup, Quota Systems, s.12; Dahlerup/Freidenvall, Gender Quotas, s. 33. 53 Dahlerup/Hilal/Kalandadze/Kandawasvika Nhundu, s. 23, 24. 54 Bu kota türü için İngilizce’de “legal (legislated) candidate quotas” ifadesi kullanılmaktadır. Bkz. Freidenvall /Dahlerup, Quota Systems, s.12; https://www.idea. int/data-tools/data/gender-quotas/legislative-overview, 01.12.2021; Dahlerup/ Hilal/ Kalandadze/Kandawasvika Nhundu, s. 23. Aday listelerine ilişkin kota için bkz. Zafer Gören, “Kota Düzenlemelerinin Anayasaya Uygunluğu”, Anayasa Yargısı, Y. 1999, C.16, s. 383.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1