222 Şiddet Önleme Çalışmalarına Psikolojik ve Hukuki Bir Bakış - Hayal kırıklığına veya algılanan provokasyona tepki olarak ortaya çıkar (özellikle kişilerarası bağlamda). - Hoş olmayan duygulanım durumlarını bastırmak gibi daha ilkel bir amaç tarafından motive edilebilir. Öte yandan proaktif saldırganlık ise karakteristik olarak; - Her zaman öfke veya öfke gibi olumsuz bir duygulanım durumunu içermez. - Genellikle herhangi bir kışkırtmadan ziyade, suçlu tarafından direkt başlatılır. - Örneğin bir nesne, ödül, güç, statü veya sosyal hâkimiyet gibi değerli bir şey elde etme beklentisiyle açıkça motive edilir.28 Bu sınıflandırmaya göre önemli olan nokta; tepkisel saldırganlık, istismar, olumsuz duygusal durum ve dürtüsellik öyküsü ile ilişkiliyken proaktif saldırganlık, psikopati29, fiziksel saldırganlık ve şiddet içeren suçlarla birebir şekilde ilişkilidir.30 Diğer yandan, şiddet ve saldırgan davranışın olumlu bir sonuca veya olumlu bir sonuç beklentisine yol açacağı inancı, özellikle proaktif saldırganlıkla ilişkilidir.31 Kategorik bazı tanıların rolü de şiddetin ve saldırgan davranışların nörobiyolojisinin incelenmesinde kritik bir konudur. Saldırganlık ve şiddet bir dizi büyük psikiyatrik bozukluğun bir işlevi olarak ortaya çıkabilir. Bunlara örnek olarak şunlar gösterilebilir: • Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) • Dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) • Bipolar bozukluk, şizofreni (SCZ) ve ilgili psikotik hastalıklar 28 Daniel R. Rosell/Larry J. Siever, “The neurobiology of aggression and violence”, Published online by Cambridge University Press: 04 May 2015, CNS Spectrums, 20 (3), s.254 vd., doi:10.1017/S109285291500019X. 29 Psikopati: Duygu yoksunluğu, dürtüsel anti-sosyal davranış ve suça yatkınlık gibi özellikler içeren bir kişilik bozukluğu türüdür. 30 Maaike Cim/Adrian Raine/Cor Meesters/Arne Popma, “Validation of the Dutch Reactive Proactive Questionnaire (RPQ): differential Correlates of Reactive and Proactive Aggression from childhood to adulthood”, Aggressive behavior, vol. 39,2 (2013): 99-113. doi:10.1002/ab.21458. 31 , Catherine M. Smithmyer/Julie A. Hubbard/Robert F. Simons, “Proactive and Reactive Aggression in Delinquent Adolescents: Relations to Aggression Outcome Expectancies”, Journal Of Clinical Child Psychology, 29 (1), s.86 vd. https://doi. org/10.1207/S15374424jccp2901_9.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1