159 7BB 'HUJLVL .RUa\ '2ö$1 ise açık bir düzenleme TCK veya CMK’da yer almaz. Sadece bu kimselerin karşılığı olacak şekilde TCK m.73/4 suçtan zarar gören ifadesini kullanırken,42 CMK m.158/7 mağdur terimini tercih etmiştir. TCK özel hükümlerde de ağırlıklı olarak mağdur terimi kullanılırken (m.86/2, 102, 103, 131 gibi), az sayıdaki düzenlemede suçtan zarar gören terimi tercih edilmiştir (m.12, 154). Bu farklılık haklı olarak eleştirilir,43 zira ikisi birbirinden farklı anlamlara karşılık gelen terimlerdir. Ayrıma ilişkin farklı görüşler olmakla birlikte mağdurun suç ile ihlal olunan menfaatin44 veya kullanım hakkının sahibi veya hamili olduğunu söylemek yanlış olmaz.45 Çalınanmalın sahibi veya zilyedi, suç neticesinde yaralanan kişi, hakaret edilen kişi gibi. Mağdur dışında suçtan dolaylı şekilde zarar gören kişiler için ise suçtan zarar gören terimi kullanılır. Öldürülen kişinin mirasçıları, hakaret edilen ölenin mirasçıları gibi. Mağdurun da suçtan zarar gördüğü söylenebilirse de her suçtan zarar görenin suçun mağduru olduğunu söylemek yanlış olur. Suçtan zarar gören, mağdura göre daha geniş bir kavramdır. Bunun için mağdur yerine dar anlamda suçtan zarar gören terimi de kullanılmaktadır. Geniş anlamda suçtan zarar gören ise bir suçun işlenmesi dolayısıyla zarar gören gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanabilir.46 Örneğin mala zarar verme suçunun mağduru malın maliki iken, mağdurun ölmüş olması halinde mirasçıları da bu zarardan dolaylı olarak etkilenecekleri için onları da suçtan zarar gören olarak kabul etmek gerekir. Bu açıklamalar doğrultusunda şikâyet hakkı olan asıl kişi, doğal olarak suçtan doğrudan zarar gören suçun mağduru yani dar anlamda suçtan zarar görendir.47 Zira şikâyet hakkı, suça konu hukuki menfa42 Alm.CK hem § 77, hem §158 suçtan zarar gören terimini tercih etmektedir. Bunun da suçtan doğrudan zarar gören kişi olarak anlaşılması gerektiği kabul edilir bkz. Dallmeyer, §77, kn.14. Doğrudan zarar görenin ölmüş olması ihtimali de Alm.CK § 77/2’de ayrıca düzenlenmiştir. 43 Nur Centel/Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul 2020, s.107. 44 Suçun hukuki konusu olarak da bilinen kavram, suçtan doğrudan doğruya zarar gören şahsa veya şahıs topluluğuna yani suçun pasif süjesine ait özel bir varlık veya menfaattir bkz. Nevzat Toroslu, Cürümlerin Tasnifi Bakımından Suçun Hukuki Konusu, Ankara 1970, s.166. 45 Toroslu, s.176; Tuğrul Katoğlu, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, 61 (2) 2012, s.661. 46 Şahin Cumhur, s.129-130. 47 “Şikâyet istisnai bir kurum olduğundan şikâyete hakkı olanı suçtan doğrudan zarar görenle sınırlandırmak gerekir” şeklinde büyük ölçüde katıldığımız görüş için bkz. Centel/Zafer, s.107; Güngör, s.45. Yukarıda metin içinde de izah ettiğim
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1