160 ùLkk\HWH <HWkLOL .LşLOHU YH øUadHOHULnLn dHOLşPHVL 6RUXnX atin korunması adına ilgilisine tanınmıştır.48 Eğer olayda birden fazla mağdur söz konusu ise şikâyet hakkını birbirlerinden bağımsız şekilde kullanabilirler.49 Geniş anlamda suçtan zarar görenlerin bu hakkı kullanması ise hakaret suçlarında mağdurun ölümü halinde söz konusu olabilir. Nitekim TCK m.131/2 gereğince “Mağdur, şikâyet etmeden önce ölürse veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmiş ise; ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikâyette bulunulabilir”. Özel hükümlerde benzer nitelikte açık düzenleme olmayan diğer soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar için ise bu yönde bir uygulama, kıyasen dahi yapılamaz.50 Nitekim medeni hukuk yönü itibariyle de kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar, yalnızca hak sahibi tarafından kullanılabilirler ve el değiştirerek başkalarına devredilmeleri veya miras yoluyla geçmeleri bu hakların niteliğiyle bağdaşmaz.51 Ancak burada Kanun’da açık bir düzenleme (m.131/2) olduğundan istisnai bir durumun söz konusu olduğu kabul edilmelidir.52 Suçun konusu ile mağdurun farklı kişiler olduğu suçlar bakımından şikâyet yetkisinin yine mağdura ait olduğunu da ayrıca belirtmek gerekir. Örneğin çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçunda suçun konusu çocuk iken mağdur kanuni temsilcisidir. 53 Zira bu suçla koruüzere TCK m.131/2 bunun istisnası niteliğindedir. Aynı yönde bkz. Önder, s.412; Öztürk/Erdem, kn.263; Koca/Üzülmez, s.384. 48 “Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olan şikâyet hakkı taksirle yaralama suçunda suçtan doğrudan doğruya zarar gören, yani yaralanan mağdura, mağdurun kendisini savunamayacak derecede malul olması veya yaş küçüklüğü bulunması halinde ise kanuni temsilcisine ait olduğundan..” 12. Ceza Dairesi 2020/626 E., 2020/2878 K., 02.06.2020, www.karararama.yargitay.gov.tr. 49 TCK m.73/3: “Şikâyet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı diğerlerinin hakları düşmez.” Önder, s.411; Koca/Üzülmez, s.385. 50 TCKm.131/2 istisnai bir düzenlemedir. Veli Özer Özbek/Koray Doğan/Pınar Bacaksız, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2020, s.111; Yaprak Öntan, “Şikâyete İlişkin Bazı Tespit ve Değerlendirmeler, AÜHFD, 69 (4), 2020, s.1651. 51 Aydın Zevkliler, Kişiler Hukuku Gerçek Kişiler, Ankara 1981, s. 135. Sadece şikâyet hakkı kullanıldıktan ve kamu davasına katıldıktan sonra katılanın ölmesi halinde mirasçılar, katılanın haklarını takip etmek üzere davaya katılabilirler. 52 Bölge Adliye Mahkemeleri arasındaki karar uyuşmazlığının giderilmesi için verdiği kararda Yargıtay, bunun yanında “karşılıksızdır” işlemi yapılmadan önceki dönemde geçerli ve meşru ciranta olan kişinin de şikâyet hakkı olduğunu kabul etmiştir. 19.CD., 3072/5974, 10.5.2018. RG 18.5.2018, 30425. 53 “Anılan suçta çocuğun annesi ile babasının çocuk üzerinde sahip oldukları velayet haklarının koruma altına alınması nedeniyle suçun mağdurunun anne ile baba olması karşısında, yaşı küçük Sibel›in anne ve babasının davaya dahil edilip şikâyetleri olup olmadığı araştırılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması,” 14. CD., 2016/4856 E., 2019/11033 K., 24.09.2019, www.karararama.yargitay.gov.tr.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1