262 *a\UL 0LVOL .ULSWR 9aUOÕkOaUa 1)7 1Rn )XnJLEOH 7RkHnV øOLşkLn 7HOLI +akkÕ 6RUXnOaUÕ lenen manevi haklar, FSEK md. 21 ve devamında düzenlenen mali haklar ve FSEK md. 80’de düzenlenen bağlantılı haklar kapsamında irdelenmesi gerekmektedir. NFT oluşturma sürecinde dijital ortamda metin, görüntü, ses, grafik ya da video formatlarında bulunan bir dosyanın; yani bu formatlarla dijital ortamda görüntülenebilen eserin26 NFT oluşturulan platform üzerindeki bir web sayfasına yüklenmesi gerekmektedir. Arka planda web sayfasına yüklenen bu dosya IPFS protokolü üzerine yüklenmektedir. Akabinde NFT oluşturma yani tokenizasyon veya mintleme süreçlerinde arka planda blok zincirine ve buradaki akıllı sözleşmeye birtakım javascript komutları gönderilerek web sayfasına/ IPFS ortamına yüklenen dosyaya ilişkin işlem kanıtı blok zincirine eklenmektedir.27 İşte bu sürecin en başındaki “yükleme” eyleminin sonucunda yüklenen “o” veriye (esere) ait değiştirilemez ve benzersiz bir token (kod) elde edilecek ve bu token NFT olarak adlandırılacaktır. İşte bu yükleme (upload etme) eylemi FSEK md. 22’de düzenlenen çoğaltma hakkının ve bu yükleme sonucu üçüncü kişilerce erişilebilir hale getirilmek suretiyle kamuya arz edilmesi de FSEK md. 25’te düzenlenen umuma iletim haklarının kullanımı olarak karşımıza çıkmaktadır.28 Yayma hakkı, eserin maddi nüshalarını kapsadığı için maddi olmayan içeriğin internet ortamı üzerinden çoğaltılıp üçüncü kişilere iletiminin yayma hakkı kapsamında olmadığı doktrinde vurgulanmaktadır.29 Bu kapsamda NFT yaratım süreçlerinde yayma hakkından ziyade çoğaltma ve umuma iletim haklarının kullanımı söz konusu olabilecektir. 26 Bu noktada fiziki varlığı olan bir eserin örneğin bir yağlıboya tablonun bilgisayar ortamına taranarak NFT’leştirilmesi mümkün olabileceği gibi salt NFT’leştirmek amacıyla da bilgisayar ortamında güzel sanat eseri üretilebilir. 27 Andres Guadamuz, “The treachery of images: non-fungible tokens and copyright”, s.4. 28 Ünal Tekinalp, Fikri Mülkiyet Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 2002, s. 169; Savaş Bozbel, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 2012, s.472; Aksoy/ Üner, a.g.e., s.1123. 29 Levent Yavuz/Türkay Alıca/Fethi Merdivan, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Seçkin Yayınları, 2013, s. 955; Mustafa Aksu, “Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Yayma Hakkının Tükenmesi ve Avrupa Adalet Divanının 3 Temmuz 2012 Tarihli Usedsoft/Oracle Kararının Hukukumuza Bu Açıdan Etkisi Bağlamında Değerlendirilmesi”, TFM, Y. 2015, Sa. 1, s. 3; Tekin Memiş, Fikrî Hukuk Bakımından Internet Ortamında Müzik Sunumu, Seçkin Yayıncılık, 2002, s. 110; Bozbel, a.g.e., s.472.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1