263 TBB Dergisi 2022 (161) Arda ALTINOK NFT’ye dönüştürme/ mintleme/ tokenize etme, elde edilen tokenı (NFT’yi) üçüncü kişilere satma eylemlerinde ise -web sayfasına yükleme sonrasındaki süreç- temelde FSEK’te düzenlenen bir mali hakkın kullanıldığı kanaatinde değiliz. Zira yukarıda da vurguladığımız gibi sahip olunan NFT, işaret ettiği ve web sayfasına yüklenen eser üzerinde bir mülkiyet hakkını (veya FSEK kapsamındaki hakları ya da ruhsatı) ifade etmemektedir.30 Sahip olunan NFT, sadece işaret ettiği esere ilişkin bir anahtar ya da belirteç vazifesi görmektedir. Bu sebeple NFT yaratılırken eser bir kez web sayfasına yüklendikten sonra elde edilen NFT’nin satılması ve benzeri eylemler FSEK kapsamında değerlendirilemeyecektir. Buna karşın uygulamada NFT satışlarında sadece NFT’yi oluşturan kod değil, NFT’nin işaret eser de NFT koleksiyonlarında sergilenmekte veya paylaşılmaktadır. Bu durumda da yine bir üst paragrafta belirtilen umuma iletim ve çoğaltma haklarının kullanımı gündeme gelecektir. Görüldüğü üzere dijital ortamda bir eseri işaretleyip benzersizliğini tescillemek, eserin manipülasyonunu imkânsız kılarak onu geri dönüşü mümkün olmayacak şekilde akıllı sözleşme vasıtasıyla blok zincirine kaydederek “o” eserin tokenını elde etmek için yürütülen sürece NFT oluşturma adını verebiliriz. Bu süreçte de eserin ilk kez mi web ortamına/ IPFS protokolüne yüklendiği, eserin web ortamına/ IPFS prtokolüne kim tarafından yüklendiği, eserin web ortamına/ IPFS protokolüne yüklenirken yaratıcısının adının belirtilip belirtilmediği, eser web ortamında/ IPFS protokolüne yüklenmeden önce orijinalliğinin bozulup bozulmadığı gibi ihtimaller FSEK’te düzenlenen eser sahibinin mali ve manevi haklarının veya diğer hak sahiplerinin mali haklarının ve bağlantılı haklarının ihlali sonucunu doğurabilmektedir. 4. NFT ve Telif Hakkı İhlalleri 4.1. NFT Oluşturulurken Burada irdelenmesi gereken durum, NFT’lenen verinin (eserin) hak sahipleri tarafından mı NFT’leştirildiği tartışmasıdır. Yukarıda da belirttiğimiz üzere NFT yatarım sürecinin temel amacı, dijital ortamda temsil edilebilen bir eserin IPFS protokolüne kaydedildiğine dair 30 Trevisi/Visconti/Cesaretti, a.g.e., s.10.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1