264 *a\UL 0LVOL .ULSWR 9aUOÕkOaUa 1)7 1Rn )XnJLEOH 7RkHnV øOLşkLn 7HOLI +akkÕ 6RUXnOaUÕ işlem kanıtının blok zincirine eklenerek eserin değiştirilemezliğinin ve benzersizliğinin tescillenmesidir. Teknik olarak bu “tescil” yani blok zincirine kaydetme işlemi için ilk adım, NFT’nin temelinde yatan eseri web ortamına/ IPFS ortamına yüklemektir. Böylece yüklenen bu eser, Ethereum blok zincirine ERC-721 standartı ile eklenerek benzersizliği sağlanarak tokenize edilecektir. Yukarıda bahsettiğimiz üzere “web ortamına/ IPFS protokolüne yükleme” eylemi temelde FSEK’te düzenlenen çoğaltma ve umuma iletim haklarının kullanımı olarak karşımıza çıkmaktadır.31 Şayet bir eser, hak sahibinin rızası dışında NFT’leştirilmişse bu durumda mali hak sahiplerinin çoğaltma ve umuma iletim hakları ihlal edilmiş olacaktır. Örneğin çizer Uğur Gürsoy’un “Fırat” karakterine ilişkin bir çiziminin eser sahibi Uğur Gürsoy’un rızası olmaksızın üçüncü bir kişi tarafından NFT’ye dönüştürülmesi halinde eser IPFS protokolüne veya Open Sea platformu aracılığıyla web ortamına yüklenmek suretiyle eser sahibinin çoğaltma hakkı ihlal edilmiş olacak; üretilen NFT’nin satışa arz edilmesiyle de umuma iletim hakları ihlal edilmiş olacaktır. Nitekim 2021 yılının Aralık ayında, OpenSea adlı NFT pazaryeri platformunda bulunan Mason Rothschild hesap adlı bir NFT yaratıcısı, dünyaca ünlü Hermes firmasının Birkin modeli kadın çantası tasarımını 100 farklı varyasyonla yeniden tasarlayarak NFT haline getirmiş ve OpenSea üzerinde satışa sunmuştur; akabinde Hermes firması durumu OpenSea’ye bildererek herhangi bir yasal süreç başlamadan OpenSea tarafından NFT koleksiyonu kaldırılmıştır.32 Ancak durum ilk bakışta her ne kadar böyle gözükse de burada NFT yaratım sürecine esas eserin nasıl kullanıldığını ve NFT’nin nasıl yaratıldığını Esasında bir NFT alıcısı, bir NFT satın aldığında, ilişkili eserin bir kopyasını içeren dosyaya erişmek için bir bağlantı (link) edinmektedir.33 NFT’ler ise genellikle iki yöntemle yaratılabilir. Birinci 31 Selva Kaynak/Serhat Koç, “Telif Hakları Hukuku’nun Yeni Macerası: Sosyal Medya”, Folklor/Edebiyat, Y. 2015, C. 21, Sa. 83, s. 408, Çevrimiçi. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/255551 (Erişim Tarihi: 12.02.2022); Tekinalp, a.g.e., s.169; Bozbel, a.g.e., s.472. 32 https://iprgezgini.org/2021/12/30/nft-ile-marka-haklari-birkin-cantalari-icincatisiyor-hermes-v-metabirkins/ (Erişim Tarihi: 12.02.2022) 33 Simon J. Frankel, “What Copyright Lawyers Need to Know About NFTs”, Bloomberg Law, 16 Temmuz 2021, Çevrimiçi. https://news.bloomberglaw.com/iplaw/what-copyright-lawyers-need-to-know-about-nfts (Erişim: 13.02.2022)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1