288 øş .a]aVÕndan 'R÷an 0WHVHOVLO 6RUXPOXOXk +aOOHUL Asıl işverenin sorumluluğu hususunda ele alınması gereken birkaç konu bulunmaktadır. Öncelikle, Kanunda asıl işverenin sorumluluğunun yalnızca, İş Kanunu’ndan, iş sözleşmesinden ve toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklere ilişkin olduğu ifade edilmiştir. İş kazasına uğrayan bir işçinin işverenden talepte bulunacağı haklar ise Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu durum asıl işverenin bu maddeye göre müteselsil sorumluluğuna gidilip gidilemeyeceği sorusunu akla getirmeye müsaittir. Ancak burada iş kazasının meydana gelmesinin kusurlu işverenin işçiyi koruma (gözetme) borcuna aykırılık teşkil edeceğine ve bu borcun iş sözleşmesinden doğduğuna dikkat etmek gerekir.44 Bu sayede iş kazasına uğrayan işçi iş sözleşmesinden doğan gözetme borcunun ihlali nedeniyle hem kendi işverenine hem de asıl işverene alacaklarının tamamı için başvurabilecektir. Alt işverenin sorumluluğundan farklı olarak asıl işveren için Kanunda bir “kusursuz sorumluluk” hali getirilmiştir. Zira asıl işveren, kusurlu alt işverenin işçisinin iş kazası nedeniyle uğradığı zarardan kusuru olmasa dahi Kanun gereği sorumlu tutulmuştur. Burada sorumluluğun kaynağı doğrudan İş Kanunu m. 2/6 hükmüdür.45 Yine aynı hüküm gereği asıl işverenin müteselsil olarak sorumluluğu, kapsam itibariyle alt işverenin sorumluluğunu aşamaz.46 Müteselsil sorumluluğa ilişkin hüküm niteliği gereği yalnızca asıl işverenlere uygulanabilecek, “ihale makamı” veya “anahtar teslimi işi veren” olarak ifade edilen kişiler bu hükmün kapsamına sokulamayacaktır. Zira burada teknik anlamda bir asıl işverenden bahsetmek mümkün değildir. Yargıtay da bu konuya ilişkin bir kararında işi ihale eden kişinin iş kazasından sorumlu tutulamayacağını ve yalnızca İK m. 36’daki şartların sağlanması halinde ödenmeyen ücretlerden sorumluluğun söz konusu olabileceğini belirtmiştir.47 Alt işverenlik ilişkisinde müteselsil sorumluluk yalnızca alt işverenin işçisinin uğradığı iş kazasından asıl işverenin alt işverenle birlikte müteselsil olarak sorumlu olacağı biçiminde düzenlenmiştir. Asıl iş44 Bkz. Çelik/Caniklioğlu/Canbolat/Özkaraca, s. 130. 45 Yarg. 21. HD, 26.12.2019, E. 2019/2527, K. 2019/8120, (www.lexpera.com, ET. 04.11.2021). 46 Çelik/Caniklioğlu/Canbolat/Özkaraca, s. 137. 47 Yarg. 9. HD, 14.05.2013, E. 2003/4721, K. 2003/4643, Çimento İşveren Dergisi, Ağustos 2003, s. 33.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1