Türkiye Barolar Birliği Dergisi 161.Sayı

324 8OXVOaUaUaVÕ 7HaPO +XkXkXnXn $YUXSa ønVan +akOaUÕ 6|]OHşPHVL <aUJÕOaPa +XkXkXna (WkLVL madığı hakkında ihtilaf durumunda, kararı Mahkeme verir. Şeklinde hükme bağlanmıştır. Hüküm incelendiğinde, AİHM’in yargı yetkisinin AİHS ve Ek Protokolleri ile sınırlı olduğu ifade edilse de uluslararası teamül hukuku kurallarının da AİHM yargılama hukukunda belirli bir ağırlığa sahip olduğu burada vurgulanmalıdır. Nitekim yukarıda belirtildiği üzere uluslararası bir yargı organı olan AİHM’in işleyişi, uluslararası hukuk epistemolojisi üzerine kurgulanmıştır. Uluslararası hukukun kaynakları ise Uluslararası Adalet Divanı (UAD) Statüsü64 38/1.maddesinde yer verildiği üzere; uluslararası andlaşmalar, uluslararası teamül hukuku kuralları ve hukukun genel ilkeleri olarak sıralanmıştır. Bu kaynaklar, uluslararası hukukun geleneksel kaynakları olarak kabul edilmektedir.65 Ayrıca Statü’nün aynı maddesinde uluslararası hukukun iki yardımcı kaynağından, içtihat hukuku ve bilimsel çalışmalardan bahsedilmektedir. AİHM, AİHS’i yorumlarken bu tür materyallerden bol miktarda yararlanmaktadır. Ayrıca AİHM, UAD kararlarını uluslararası teamül hukukunun içeriğine ilişkin olarak UAD’nin yetkili olduğunu kabul etmektedir.66 Sözü edilen kaynaklar dahilinde AİHS hükümlerinin kapsamını yorumlamak amacıyla bağlamsal düzeyde uluslararası teamül hukuku kurallarının ciddi anlamda yol gösterici bir kaynak olduğu söylenebilir. AİHM içtihatlarında UAD Statüsü’nün 38. maddesinde listelenen kaynaklara yapılan atıflar nadirdir. Ancak uluslararası teamül hukuku kuralları ve AİHS arasında yakın bir ilişki olduğu belirtilmelidir; zira andlaşmalar genellikle uluslararası veya bölgesel düzeyde uluslararası teamül hukuku kurallarının varlığının değerlendirilmesinde dikkate alınması gereken kanıtlar sağlamaktadır. Buna göre, uluslararası teamül kuralının, en azından orijinal şekli ve amacı bakımından Sözleşme hükmünden farklı olduğu ortaya çıktığında, bu kural gerçekten Sözleşme hükmünün sonraki okuyuş ve yorumunu etkileyebilir.67 64 Statute of the International Court of Justice, The International Law Quarterly, 1, 1, 1947, s. 117-131. 65 Olivier, (2002), s. 289 66 Jonas ve Diğerleri v. Birleşik Krallık, Başvuru No: 34356/06 ve 40528/06, 14 Ocak 2014, para. 198. 67 Lalmahomed v. Hollonda, Başvuru No: 26036/08, 22 Şubat 2011, Yargıç Ziemele’nin Ayrık Görüşü.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1