326 8OXVOaUaUaVÕ 7HaPO +XkXkXnXn $YUXSa ønVan +akOaUÕ 6|]OHşPHVL <aUJÕOaPa +XkXkXna (WkLVL Avrupa Devletlerinin ortak uluslararası veya iç hukuk standartları, daha geleneksel yorumlama araçlarının yeterli bir kesinlikle oluşturmasını sağlayamadığı bir Sözleşme hükmünün kapsamını netleştirmesi istendiğinde, Mahkeme’nin göz ardı edemeyeceği bir gerçeği yansıtmaktadır. Mahkeme, bu bağlamda, uluslararası hukuk normları arasında ortak bir zemin ararken, hukuk kaynakları arasında, bunların davalı devlet tarafından imzalanıp imzalanmadıklarına veya onaylanmadıklarına göre hiçbir zaman ayrım yapmadığını gözlemler.74 Aynı davada AİHM değerlendirmesini şu şekilde sonuçlandırmıştır: Sözleşme metnindeki terim ve kavramların anlamlarını tanımlarken AİHM, Sözleşme dışındaki uluslararası hukuk unsurlarını, bu tür unsurların yetkili organlar tarafından yorumlanmasını ve Avrupa Devletlerinin ortak değerlerini yansıtan uygulamalarını dikkate alabilir ve almalıdır. Özel konulu uluslararası enstrümanlardan ve Sözleşmeye taraf devletlerin uygulamalarından ortaya çıkan konsensüs, belirli davalarda Sözleşme hükümlerini yorumlarken Mahkeme için ilgili bir değerlendirme oluşturabilir. Devamla; ilgili uluslararası belgelerin, uluslararası hukukta veya Avrupa Konseyi’ne üye devletlerin çoğunluğunun iç hukukunda uygulanan norm ve ilkelerde sürekli bir evrimi ifade etmesi ve şunu göstermesi Mahkeme için yeterli olacaktır: kesin bir alanda, modem toplumlarda ortak bir zemin vardır.75 Netice itibariyle AİHM yargılama hukukunun çerçevesi, AİHS’in bir insan hakları düzenlemesi olarak özel karakteri ve Sözleşmenin yaşayan bir belge olmasıyla daha net görülebilmektedir. Nitekim Mahkeme, AİHS hükümlerinin günümüz koşulları ışığında, gelişen ulusal ve uluslararası hukuk normlarının dikkate alınarak yorumlanması gerektiğini ve özellikle AİHS’in yaşayan doğasını pek çok kararında hatırlatmaktadır.76 İşte bu noktada ulusal ve uluslararası hukuk normlarının aynı zeminde kesiştirilmesi oldukça önemlidir. Normlar arasında ortak bir zemin ararken AİHM içtihat hukukunda, bir devletin uluslararası bir sözleşmeyi onaylayıp onaylamadığına bağlı olarak hukuk kaynakları arasında ayrım yapıp yapmadığına dair bir ifadeyi takip etmek kolay değildir. Esasen AİHM’in vurgulamak istediği; bir devlet, belirli bir andlaşmayı onaylamamış olsa bile, ulus74 Demir ve Baykara v. Türkiye, Başvuru No: 34503/97, 21 Kasım 2006, para. 76-78. 75 Demir ve Baykara v. Türkiye, Başvuru No: 34503/97, 21 Kasım 2006, para. 85. 76 Demir ve Baykara v. Türkiye, Başvuru No: 34503/97, 21 Kasım 2006, para. 68.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1