333 7BB 'HUJLVL 6H]HUFan B(.7$ù $OL g='(0ø5 rin imzasına açıktır.103 Bu Protokol aynı zamanda ölüm cezasının kaldırılması hususunda devletlerin bir konsensüs etrafında birleşmesine de hizmet etmektedir. Ölüm cezası konusunda AİHS kapsamındaki coğrafi alanda, sıfır tolerans söz konusudur. Bu haliyle coğrafi alan itibariyle ölüm cezası bakımından dünyanın diğer bölgelerinin aksine bölgesel bir konsensüs söz konusudur. Bölgesel konsensüs olgusu, Avrupa Konsensüsü başlığı ile aşağıda ayrıca ele alınmıştır.104 Burada vurgulanması gereken husus ise ölüm cezası gibi özel bir konuda AİHS yargılama hukukunun uluslararası teamül hukuku ile spesifik bir konuda birleştiğini görmektir.105 Nitekim AİHM, Soering v. Birleşik Krallık davası ölüm bekleyişi olgusunu şu şekilde tanımlanmaktadır: Ölüm bekleyişi olgusu, ölüm cezasının mahkûm edilme tarihinden başlayarak, bu cezanın infazına kadar geçen sürede mahkûmun içinde bulunduğu durumu ifade etmektedir.106 Soering v. Birleşik Krallık davası suçluların iadesi, uyuşmazlığın doğrudan tarafı olmayan üçüncü bir devletin süreçlere müdahalesi gibi çeşitli ve farklı hukuksal problemleri içeren karmaşık bir davadır.107 Bu davada görüş yazan yargıç De Meyer’e göre AİHS’e taraf bir devlet talep eden ülkede ölüm riski ile karşılaşılabilecek bir kimseyi geri gönderemez. Bu tür koşullar varken bir kimsesin iade edilmesi Avrupa adalet standartları ve Avrupa kamu düzeni ile çelişecektir.108 Daha basit bir anlatımla AİHS’in kurduğu sisteme, genel olarak uluslararası insan hakları hukuku ile 103 Türkiye Cumhuriyeti adına 6 Nisan 2004 tarihinde New York’ta imzalanan ve 28.10.2005 tarihli ve 5415 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Ölüm Cezasının Kaldırılmasını Amaçlayan Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Ek İkinci İhtiyari Protokol”ün onaylanması; Dışişleri Bakanlığı’nın 29/11/2005 tarihli ve AKGY/469426 sayılı yazısı üzerine, 31.5.1963 tarihli ve 244 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 12/12/2005 tarihinde kararlaştırılmıştır. Bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/12/20051227-3.htm, E.T. 21.06.2022. 104 Bkz. “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargılama Hukukunda Bir Yorum Yöntemi Olarak Kullanılan “Avrupa Konsensüsü”nün Uluslararası Teamül Hukuku Kurallarının Doğuşundaki Rolü”. 105 Francioni, (1999), s. 21. 106 Mehmet Semih Gemalmaz, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunda Yaşam Hakkı ve İşkence Yasağı, Kavram Yayınları, İstanbul, 1994, s. 98. 107 Soering v. Birleşik Krallık, Başvuru No: 14038/88, 7 Temmuz 1989. 108 Soering v. Birleşik Krallık, Başvuru No: 14038/88, 7 Temmuz 1989, Yargıç De Mayer’in Görüşü.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1