340 8OXVOaUaUaVÕ 7HaPO +XkXkXnXn $YUXSa ønVan +akOaUÕ 6|]OHşPHVL <aUJÕOaPa +XkXkXna (WkLVL yer almaktadır. (Özellikle 1948 İnsan Hakları Evrensel Bildirisi; savaş mağdurlarının korunmasına ilişkin 1949 Cenevre Sözleşmeleri; 1966 tarihli Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi; Herkesin İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezaya Maruz Kalmaktan Korunmasına Dair 9 Aralık 1975 tarih ve 3452/30 sayılı Genel Kurul kararı) ve hemen hemen tüm devletlerin iç hukukuna girmiştir; son olarak, işkence eylemleri ulusal ve uluslararası forumlarda düzenli olarak kınanmaktadır.136 Uluslararası teamül hukuku, uluslararası hukukun temel yapısını oluşturmaktadır ve teamül kuralına başından itibaren ısrarlı şekilde itiraz eden devletler hariç tüm devletler için bağlayıcıdır. Jus cogens statüsüne kavuşan uluslararası insan hakları hukuku normları ise uluslararası teamül hukuku normlarına göre daha dardır.137 Uluslararası insan hakları hukukunun jus cogens doğasına ilişkin, otoriter normların bütün insan haklarını kapsadığı konusunda kuramsal bir görüş bulunmaktadır. Bütün insan haklarının jus cogens niteliğine sahip olmadığı; ancak insan onuru, yaşam hakkı, aile hakları ve bu en yüksek ilkelerden türeyen insan faaliyetlerinin özgürlüğünü koruyan temel kuralların, bu normlara ait olduğu genel olarak kabul görmektedir.138 Nihayetinde uluslararası insan hakları hukuku normları, uluslararası teamül hukuku kuralları olarak sıralanırsa; UAD’nin Barselona Traction kararında yaptığı açıklamaya göre, genel olarak, bu yükümlülüklerin erga omnes, bir bütün olarak uluslararası topluma karşı yükümlülükler gibi yükümlülükler olması gerektiği kabul edilmektedir.139 Sonuç Uluslararası düzenlemelerin, uluslararası teamül hukukunun bazı kurallarını içerisinde barındırdığı açıktır. İnsan haklarına ilişkin uluslararası düzenlemeler uluslararası hukukta önemli kırılmalar yaratmıştır. Nitekim uluslararası ve bölgesel koruma mekanizmaları136 Questions relating to the Obligation to Prosecute or Extradite (Belçika v. Senegal), ICJ Raporlar 2012, s. 422, para. 99. 137 Elena Tilovska-Kechedji, “International Law Influencing European Law in The Case of Human Rights”, Law Series of the Annals of the West University of Timisoara, 1, 2017, s. 28. 138 Demet Şefika Mangır, Uluslararası Toplumun Anayasası Jus Cogens, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2015, s. 166. 139 ICJ, Barselona Traction (Belgium v. Spain), Judgment of 5 February 1970, para. 8, 28 ve 33.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1