94 Cezaevlerinde Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Zor Kullanılmasının ve Kelepçe Takılmasının Sınırları D. TUTUKLANAN KİŞİLERİN CEZAEVİNE NAKLİNDE KELEPÇE TAKILMASI Yürütülen soruşturma kapsamında tutuklanıp cezaevine götürülecek kişilerin kelepçelenmesine ilişkin esaslar 5271 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. 5271 sayılı Kanun’un “Yakalanan veya tutuklanan kişilerin nakli” kenar başlıklı 93. maddesindeki düzenleme uyarınca tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde kelepçe takılabilir. Görüldüğü üzere kişinin tutuklanma kararı sonrası cezaevine nakli sırasında kelepçe takılması kural değil istisnadır. Buna göre tutuklulara ancak kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde kelepçe takılabilir. Bunun haricinde kelepçe takılamaz. Burada şartlara göre kolluğa tanınmış bir takdir yetkisi vardır.106 Ancak uygulamada güvenlik gerekçesiyle yaygın olarak kelepçe takıldığı görülmektedir. Özellikle kamuoyunun gündemindeki davalarda kişilerin basına ve halka teşhiri sonucunu doğuran bu uygulamalar hak ihlali doğurmaktadır.107 Kanun’daki düzenleme uyarınca kolluk görevlilerinin tutuklunun cezaevine naklinde takdir haklarını Kanun’un belirlediği koşulların varlığına göre kullanmaları gerekir. Anayasa Mahkemesi’nin Turan Günana Kararında108 vurguladığı üzere Sözleşme’nin 3. ve Anayasa’nın 17. maddesi gereğince verilen bir mahkûmiyet veya tutuklama kararının infazında mahkûmlar veya tutuklular için sağlanacak şartlar insan onuruna saygıyı koruyacak nitelikte olmalıdır. Tutuklanan kişinin kaçma durumunu veya kendisi veya başkaları için bir tehlike yaratacak bir durumu olmamasına rağmen keyfi bir idari takdirle veya teşhir amacıyla cezaevine naklinde kelepçe takılması kötü muamele niteliğindedir. 106 Feridun Yenisey, Yakalama Polise Görev, Yetki ve Sorumluluk Veren Mevzuat Uygulamaları Eğitim projesi (MUYEP) Tebliğleri II, EGM Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayınları. Ankara 2008, s.124; Eryılmaz/Bozlak, s.274 107 Aras/Güverçin, s.592 108 AYM Turan Günana Kararı, Başvuru No: 2013/3550, K.T: 19.11.2014, Prg.36
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1