99 TBB Dergisi 2022 (162) Bahattin ARAS lık nedeniyle normal kelepçe takılmasının yetersiz kalması hallerinde ve geçici olarak uygulanabilir.112 Kaçma veya başkasına zarar verme tehlikesinin, hükümlünün normal kelepçelenmesi ile giderilmesi mümkünken hükümlüye daha fazla acı ve ıstırap veren ters kelepçe takılması keyfilik ve dolayısıyla orantısız bir müdahale olacaktır. Zira ters kelepçe omuz eklemlerinin zorlanması başta olmak üzere vücuda verdiği zarar nedeniyle “işkence” niteliğinde bir uygulamaya dönüşebilen bir yöntemdir. AİHM kararlarında da vurgulandığı üzere koşulları olmamasına rağmen ters kelepçe gibi orantısız önlemler uygulamak hukuka aykırı olacağı gibi hakkaniyete de uygun düşmeyecektir. Anayasa Mahkemesi Cihan Koçak Kararında113, sayımdan kaynaklı yaşanan saldırıyı ve aktif direnmeyi sonlandırmak amaçlı başvurucu müşahede odasına konulduktan sonra başvurucunun müşahede odasında yaklaşık altı saat ayaklarından ve elleri arkasından ters kelepçeli olarak tutulmasının başvurucunun sağlık raporunda tespit edilen yaralanmaları ve eylemin kendisi değerlendirildiğinde müdahalenin “eziyet” kapsamında nitelendirilmesini mümkün görmüş ve Devletin Anayasa’nın 17. maddesi kapsamında negatif yükümlülüğüne aykırı davrandığı sonucuna ulaşmış ve açıklanan nedenlerle başvurucunun Anayasa’nın 17. maddesinin üçüncü fıkrasında güvence altına alınan kötü muamele yasağının maddi boyutu bakımından ihlal edildiği sonucuna varmıştır. Diğer taraftan kaçma veya zarar verme tehlikesinin önlenmesi adına zor kullanma konusunda ele alınması gereken bir diğer sorun ise, plastik kelepçe takılmasıdır. Kelepçe kaçma veya zarar verme tehlikesini bertaraf edilmesi için başvurulan bir yöntem olup hükümlüyü cezalandırma veya ona zarar verme yöntemi olarak kullanılamaz. Bu nedenle kullanım şekli itibariyle doğrudan sıkı bir şekilde vücutla temas etmesi ve normal kelepçeye göre daha fazla acı ve ıstırap vermesi nedeniyle vücuda doğrudan zarar veren plastik kelepçe kullanılmamalıdır. Zira plastik kelepçe hükümlünün bileklerine ve kollarına normal kelepçeden daha fazla zarar vermektedir. Diğer bir ifadeyle 112 Aras/Güverçin, s.595 113 AİHM Cihan Koçak Kararı, Başvuru No: 2014/12302, K.T: 21.9.2017
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1