3 TBB Dergisi 2022 (162) Burak ERDEM Çalışmanın ikinci bölümünde ise, güçlü bir yürütme organının esas olduğu gerek siyasi gerek ekonomik açıdan kıtanın en güçlü devletlerinden Nijerya’nın hükümet sisteminin, ilk bölümde anlatılan Afrika başkanlık sistemlerinin genel nitelikleriyle ne denli örtüştüğü hususu, somut veriler ve anayasal hükümler ışığı altında irdelenecektir. Sert kuvvetler ayrılığına dayalı başkanlık sisteminde, yasama ve yürütme organları arasındaki dengenin sağlanmasında oldukça önemli işlevleri haiz karşılıklı etkileşim araçlarının Nijerya hukukunda ne şekilde düzenlendiğine ve bunun ülkede mevcut güçlü yürütme organı üzerindeki tesirine de yine bu bölümde ayrıntılı şekilde değinilecektir. I. AFRİKA BAŞKANLIK SİSTEMLERİ A. AFRİKA’DA BAŞKANLIK SİSTEMLERİNİ ORTAYA ÇIKARAN TARİHSEL SÜREÇ İlk kez on sekizinci yüzyıl sonlarında, Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nın hazırlanış sürecinde ortaya çıkan başkanlık sistemi, bir sonraki yüzyılda bağımsızlığını kazanan Latin ulusları tarafından benimsenerek dünya üzerinde etki doğurmaya başlamıştır. Anayasal sistemlerinin inşasında aydınlanmacı, reformist ve liberal düşünceler ile Kuzey Amerika ve Avrupa devletlerindeki siyasi tecrübelerden büyük ölçüde faydalanmayı hedefleyen Latin milletleri üzerinde en büyük tesire sahip ülke, kuşkusuz Amerika Birleşik Devletleri olmuştur. Henüz genç bir devlet olmasına karşın kuruluş safhasını büyük oranda tamamlaması, bağımsızlık mücadelesini İngiltere gibi güçlü bir sömürgeci monarşiye karşı kazanmış olması olgularıyla birlikte ABD ile Latin devletleri arasındaki coğrafi yakınlık, bu durumun başlıca sebeplerindendir.1 İkinci Dünya Savaşı sonrası, neredeyse tüm dünyada meydana gelen dekolonizasyon süreciyle beraber sömürgeciliğin sona ermeye başlaması, başkanlık sisteminin evrensel çapta yayılma hızını artırmış ve Afrika kıtasında başkanlık hükümet sistemini benimseyen cumhuriyetlerin doğumuna yol açmıştır. Bu durumun temel nedeni, 1 Murat Açıl, Latin Amerika Ülkelerinde Başkanlık Sistemi, On İki Levha, 2018, s. 9-10; Şule Özsoy Boyunsuz, Dünyada Başkanlık Sistemleri, İmge Kitabevi, 2017, s. 79-80.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1