4 Güçlü Yürütme Organının Egemen Olduğu Afrika Başkanlık Sistemleri ve Nijerya Örneği bağımsızlıklarını henüz kazanan devletlerin, ulusal birliklerini sağlamak ve ekonomik açıdan gelişmek için ihtiyaç duydukları güçlü yürütme organının ancak başkanlık sistemiyle yaratılabileceği düşüncesidir. Öyle ki günümüzde mevcut başkanlık sistemlerinin neredeyse yarısının Sahraaltı Afrika cumhuriyetlerince kullanıldığı gözlemlenmektedir.2 Tıpkı Latin Amerika ülkeleri gibi, Afrikalı devletler de bağımsızlıklarını uzun yıllar süren sömürgecilik geçmişleri sonrası kazanmış olsalar da başkanlık sisteminin tarihsel gelişimi bakımından bu iki kıta arasında birtakım farklılıklar mevcuttur. Bu farklılıklar ise temelde, iki kıtanın geçirdiği sömürgecilik geçmişlerinin benzeşmezliği üzerinde yoğunlaşmaktadır. Gerçekten de Latin Amerika ülkeleri, bağımsızlıklarını 15. yüzyıldan beri süregelen kanlı savaşlar sonucu 19. yüzyılın başlarında kazanmışken; Afrika devletlerinin bağımsızlıklarını kazanma serüveni 20. yüzyılın ortalarına değin sürmüştür. Dolayısıyla, Latin Amerika devletlerinin başkanlık sistemini benimsedikleri dönemde henüz çok yeni bir sistemin varlığından söz edilebilecekken; Afrika uluslarının sistemi kabul ettiği yıllarda ise ortada büyük oranda kuramsallaşmış bir başkanlık sisteminin var olduğundan bahsedilmesi mümkündür.3 Dahası, Afrika kıtasında başkanlık sisteminin kabul ediliş sürecinde, siyasal sistemin ve hükümet sisteminin ne olacağı yönünde Latin Amerika devletlerinin yaşadığı “ruh arayışı” benzeri bir evreden söz etmek de mümkün değildir. İstisnasız bütün kıta için geçerli olmasa da çoğu Latin Amerika ülkesinde başkanlık sisteminin yapısı, hükümet sistemine dair yapılan uzun tartışmalar sonucu şekillenmiştir. Buna karşın, hükümet sistemi ve siyasi rejim modelleri Afrika’da, muhalif görüşlere fırsat tanımayan bir siyasi atmosfer içerisinde, hızla yapılan anayasalarla hazırlanmıştır. Bunun sonucu olarak ise, yukarıda söz edilen duruma oldukça benzer şekilde, başkanlık sisteminin ilk yılları bakımından Latin Amerika’da, yürütme organının yetki ve 2 Jean Blondel, African Presidential Republics, Routledge, 2019, s. 4 (African Presidential); Jean Blondel, The Presidential Republic, Palgrave Macmillan, 2015, s. 164-165 (Presidential Republic); Goran Hyden, African Politics in Comparative Perspective, 2. Baskı, Cambridge University Press, 2013, s. 20; Özsoy Boyunsuz, s. 95. 3 Blondel, Presidential Republic, s. 167.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1