185 TBB Dergisi 2022 (162) Pınar ALTINOK ORMANCI (TMK md. 364). Bakım nafakası ise evlilik ilişkisinin doğurduğu mali yükümlülüklerdendir. Bakım nafakası kendi içinde tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakası olarak üçe ayrılmaktadır. Bunlardan tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık sürecinde eşlerin birbirlerine karşı bakım yükümlüğünün devam etmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla tedbir nafakasına, boşanma davası devam ederken, yani yargılama süresince hükmedilebilir (TMK md. 169). İştirak nafakası (TMK md. 182/II), eşlerin müşterek çocuklarının bakım ve gözetim yükümlülüğünden doğan bir nafakadır. Boşanma gerçekleştiğinde velayet hakkı kendisine bırakılmayan eş, TMK md.327/I uyarınca çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli olan giderlere katılmakla yükümlüdür. Hâkim, çocuğun ihtiyaçlarını re’sen gözeterek iştirak nafakasına karar verir. Bu durum, iştirak nafakasının kamu düzenine ilişkin olmasından kaynaklanır. İştirak nafakası, kural olarak çocuğun ergin olması ile birlikte sona erer (TMK md. 328/I), fakat ergin çocuğun eğitimine devam ediyor olması halinde, ana ve baba, eğitim sona erinceye kadar kendilerinden beklenebilecek ölçüde çocuğa bakmakla yükümlüdürler (TMK md. 328/II). Bu çalışmanın esas konusunu oluşturan yoksulluk nafakası ise, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafa, boşandığı eşinin ödemekle yükümlü olduğu bir nafakadır. TMK md. 175/1’e göre, “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz”. Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası yoksulluğa düşen eşin desteklenmesi ve yaşam standardının bu süreçte en az düzeyde etkilenmesini sağlamak amacını taşımaktadır. Kanun koyucu, tıpkı evlilik birliği içerisinde olduğu gibi, boşanma gerçekleştikten sonra da belirli şartların varlığı halinde eşlerin karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma yükümlülüğünün mali yönüyle devam edeceğini düzenlemiştir.1 TMK md. 175 hükmü ile kanun koyucu, yoksulluk nafakasına ilişkin genel ölçütlere yer vermekle yetinmiştir. Hâkim, her somut olayda, 1 Mustafa Dural/Tufan Öğüz/Mustafa Alper Gümüş, Türk Özel Hukuku C. III Aile Hukuku, İstanbul 2022, s. 157; Turgut Akıntürk/Derya Ateş Karaman, Aile Hukuku, İstanbul 2013, s. 302.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1