9 TBB Dergisi 2022 (162) Burak ERDEM seçim döneminde etnik gruplar arası çatışmalar meydana gelmiştir. Dahası, seçimler sonrası yürütme organı özelinde yaşanan gücün yoğunlaşması ile kişiselleştirilmesi olguları, daha büyük krizler ortaya çıkarmış ve bunun sonucunda bazı ülkelerde tıpkı hanedanlık sistemlerinde olduğu gibi iktidarın devlet başkanından altsoya devredildiği dahi gözlemlenmiştir.13 Dolayısıyla, istisnai birkaç müspet örnek kenara bırakıldığında, başkanlık sistemini benimseyen Afrika devletlerinin hemen hepsinin gerek hukuken gerek fiilen birtakım benzer özellikler taşıdığı ifade edilebilecektir. Başkanlık sisteminin benimsendiği Afrikalı devletlerde öne çıkan bu özellikleri, “siyasi atmosfer”, “siyasi seçimler ile siyasi katılım olanakları” ve yasama, yürütme ve yargı fonksiyonlarının birbirleriyle olan ilişkilerini açıklamak maksadıyla “devlet organları arasındaki ilişkiler” olmak üzere üç temel başlık altında ele almak mümkündür. a. Siyasi Atmosfer Afrikalı devlet başkanları, seçimle kazandıkları siyasi gücü, kendi kişilik ve kimlikleriyle bütünleştirmekle yetinmemiş, bu gücü aynı zamanda şahsi güç ve refah elde etmenin bir aracı olarak da kullanmışlardır. Afrika’da ekonomik zenginlik ile siyaset arasındaki bağ giderek öylesine iç içe geçmiştir ki Afrikalı halklar, yalnızca yönetenlerin antidemokratik tutumlarıyla değil; aynı zamanda iktidarda bulunanların birbirlerini saf dışı bırakmak amacıyla giriştikleri politikalarla da baş etmek zorunda kalmışlardır. Bu nedenle, Afrika ülkelerindeki siyasi iktidar çatışması zamanla, siyasi gücü kontrol eden ve ne pahasına olursa olsun gücü kaybetmek istemeyenler ile gücü yönetenlerden alarak kişisel çıkarları uğruna kullanmak isteyenler arasındaki bir otorite mücadelesine dönüşmüştür.14 Devlet başkanlığı makamını tıpkı tahtlarıymışçasına işgal etmekte herhangi bir beis görmeyen kimi Afrikalı başkanlar, kişisel çıkarları doğrultusunda gerçekleştirdikleri yolsuzluklar, buna bağlı ortaya çıkan ekonomik krizler ya da kontrolleri dışındaki diğer etmenler sebebiyle meşruiyetlerini kaybetmeye başladıkça siyasi hayatta kalmaya devam etmek amacıyla otoritelerini güçlendirmenin başkaca yollarını 13 Adejumobi, s. 2. 14 Mohammed, s. 174.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1